Apple, yeni bir projeyle, özellikle hareket kabiliyeti kısıtlı bireylerin iPhone, iPad ve Vision Pro gibi cihazları doğrudan beyin sinyalleriyle kontrol edebilmesine olanak sağlayacak bir beyin-bilgisayar arayüzü (BCI) geliştirmeye hazırlanıyor. Bu yenilikçi teknoloji, kullanıcıların fiziksel hareketlere ihtiyaç duymadan cihazlarıyla etkileşim kurmasına imkan tanıyacak.

Apple’ın bu alandaki en büyük ortaklarından biri, New York merkezli biyoteknoloji şirketi Synchron oldu. Jeff Bezos ve Bill Gates gibi teknoloji dünyasının önemli figürleri tarafından da desteklenen Synchron, beyin-bilgisayar arayüzleri alanında dikkat çeken girişimlerden biri. Apple’ın bu iş birliğiyle, BCI teknolojisini geniş kitlelere erişilebilir hale getirmeyi hedeflediği görülüyor.

Önümüzdeki yıllarda BCI endüstrisinin hızla büyümesi bekleniyor. Bu alanda adını sıkça duyduğumuz bir diğer şirket ise, Elon Musk’ın kurucusu olduğu Neuralink. Neuralink, geliştirdiği beyin implantlarıyla 2023 yılı itibarıyla üç kişiye cihaz yerleştirmeyi başardı ve sektördeki en bilinen oyunculardan biri haline geldi.

Bugün çoğumuz cihazlarımızı klavye, fare ya da dokunmatik ekran gibi fiziksel araçlarla kontrol ediyoruz. Ancak bu yöntemler, fiziksel engelleri olan bireyler için ciddi sınırlamalar yaratabiliyor. Beyin-bilgisayar arayüzleri, bu sınırlamaları ortadan kaldırarak erişilebilirlik açısından devrim yaratacak bir çözüm sunuyor.

Neuralink’in N1’inden çok farklı bir çözüm

Neuralink’in N1 implantı beyin dokusunun içine yerleştirilen, oldukça invaziv bir cihazken, Synchron’un geliştirdiği Stentrode cihazı beynin içerisine değil, damar yoluyla beynin üzerine konumlandırılıyor. Bu sayede açık beyin ameliyatına gerek kalmadan, çok daha az riskli bir şekilde beyin sinyalleri toplanabiliyor. Stentrode, topladığı sinyalleri cihazlar üzerinde gezinme, simge seçimi gibi işlevlere dönüştürerek kullanıcılara özgürlük sağlıyor.

Stentrode, Apple’ın halihazırda sunduğu erişilebilirlik özellikleriyle uyumlu çalışıyor. Örneğin, Mac cihazlarında joystick veya anahtar benzeri harici donanımlarla kontrol sağlanabilen sistemler, artık beyin sinyalleriyle de yönlendirilebiliyor. Synchron, 2019’dan bu yana toplamda 10 kişiye Stentrode implantı yerleştirdi ve olumlu sonuçlar almaya devam ediyor.

Gerçek bir deneyim: Mark Jackson’ın hikayesi

ALS hastası Pittsburgh’lu Mark Jackson, Stentrode cihazını Apple Vision Pro ile test eden isimlerden biri oldu. Sanal gerçeklik başlığını kullanarak İsviçre dağlarını keşfeden Jackson, bu deneyimi sırasında bacaklarında heyecanla titremeler hissettiğini paylaştı. Ancak Jackson, Stentrode’un veri iletim hızının klasik bilgisayar etkileşimlerine kıyasla daha yavaş olduğunu da belirtti.

Neuralink’in N1 cihazı, çok daha fazla elektrot barındırdığı için daha fazla beyin verisi toplayabiliyor ve bu sayede daha hızlı yanıt verebiliyor. Buna rağmen, Synchron’un invaziv olmayan yaklaşımı geniş kullanıcı kitlesi için daha erişilebilir bir çözüm sunuyor.

FDA onayı bekleniyor

Bu teknolojik ilerlemelere rağmen, beyin implantlarının FDA (Amerikan Gıda ve İlaç Dairesi) tarafından tam anlamıyla onaylanması için zamana ihtiyaç var. Uzmanlar, gerekli klinik çalışmalar ve güvenlik değerlendirmeleri sebebiyle, bu onay sürecinin birkaç yıl daha sürebileceğini öngörüyor.

Apple ve Synchron’un ortak çalışması, hareket kabiliyeti sınırlı bireylerin dijital dünyaya daha özgürce katılımını sağlayacak önemli bir adım olarak değerlendiriliyor. BCI teknolojileri, yalnızca engelli bireyler için değil, gelecekte tüm kullanıcılar için cihazlarla etkileşimi daha doğal ve zahmetsiz hale getirecek büyük potansiyele sahip.