On yıl önce Mars yüzeyinde, kum tepelerinin yamaçlarında oluşan siyah çizgiler keşfedildi. İlk başta bu çizgiler, Mars’ta tuzlu su akışının önemli kanıtları olarak değerlendirildi. Çünkü bir gezegende suyun varlığı, yaşam ihtimalini doğrudan etkiliyor ve bilim dünyasının en büyük meraklarından biri haline geliyordu.

Ancak geçen on yıl boyunca, bilim insanları bu çizgilerin gerçekten suyla mı bağlantılı olduğu konusunda defalarca analizler yaptı, yeni veriler topladı ve farklı görüşler ortaya koydu. Son yapılan kapsamlı araştırmalar ise çizgilerin suyun değil, başka bir doğal etkenin ürünü olabileceğini gösteriyor.

Brown Üniversitesi ve Bern Üniversitesi’nden araştırmacılar, Mars yüzeyindeki bu gizemli çizgilerin sırlarını çözmek için devasa bir veri seti oluşturdu. Yüksek çözünürlüklü 86.000’in üzerinde uydu görüntüsünü yapay zeka destekli makine öğrenimi algoritmalarıyla analiz ederek, Mars yamaçlarında 500.000’den fazla siyah çizgi tespit ettiler.

Araştırmanın sonucunda, bu çizgilerin “tekrarlayan yamaç çizgileri” (RSL) olarak adlandırılan geçici oluşumların, sıvı su veya donmuş maddelerle ilişkilendirilmediği ortaya çıktı. Yarım milyon çizginin tamamında, belirli bir yönelim, sıcaklık artışı ya da nemle bağlantı bulunamadı.

Mars’taki siyah çizgilerin asıl nedeni: Rüzgar ve toz…

Bilim insanlarının analizlerine göre, bu çizgiler aslında Mars’ın atmosferindeki rüzgar hızındaki artışlar ve yüzeyde biriken tozun etkisiyle oluşuyor olabilir. Yani, Mars yüzeyindeki bu siyah izlerin temel kaynağı sıvı su değil, rüzgarın taşıdığı tozlar ve kum hareketleri gibi doğal jeolojik süreçler.

Bu bulgu, Mars yüzeyindeki çizgilerin gezegenin sadece küçük bir bölümünü, yaklaşık %0,1’ini etkilediğini de gösteriyor. Fakat yine de bu çizgiler, birkaç küresel toz fırtınasına eşdeğer miktarda tozu yer değiştirebiliyor. Bu durum, Mars ekosistemini ve jeomorfolojisini anlamada yeni bir kapı aralıyor.

Mars’ı anlamada yeni bir dönem

Bbu araştırma Mars’taki su izleri hakkındaki önceki varsayımları önemli ölçüde değiştiriyor. Su akışı şüphesini azaltan bulgular, Mars yüzeyindeki doğal dinamiklerin daha karmaşık olduğunu ortaya koyuyor. Rüzgar ve toz hareketlerinin Mars jeolojisinde oynadığı rol, gezegenin bugünkü yapısını ve atmosfer koşullarını anlamada kritik hale geliyor.

Bilim dünyası, bu tür büyük veri ve yapay zeka destekli analizlerle Mars’ın sırlarını çözmeye devam ederken, insanlığın Kızıl Gezegen’de yaşam arayışı da daha gerçekçi temeller üzerinde şekilleniyor.