Rusya, Ukrayna’ya yönelik saldırılarında uzun süredir yoğun biçimde İHA ve füzeleri kullanıyor. İddiaya göre, geçtiğimiz günlerde Rusya, saldırılarını NATO sınırına taşıyarak en az 19 İHA’yı Polonya’ya gönderdi. Bunlardan bazıları NATO güçleri tarafından düşürüldü.

Saldırılarda kullanılan İHA’ların çoğu, İran teknolojisiyle üretilen Shahed/Geran modelleri. Bu İHA’lar artık daha yüksek irtifalarda uçabiliyor, bu da onları vurmayı zorlaştırıyor. Üstelik maliyetleri oldukça düşük: Her biri on binlerce dolara mal olurken, bazıları sadece savaş başlığı olmayan “oyalama” araçları olarak tasarlanıyor. Buna karşılık, onları düşürmek için kullanılan milyon dolarlık hava savunma füzeleri hızla stokların tükenmesine neden oluyor.

Ukrayna’nın savunma stratejisi

Ukrayna, pahalı füzeler yerine daha pratik yöntemler geliştirdi. Elektronik harp sistemleriyle İHA’ların kontrol ve navigasyon sistemlerini bozuyor. Etkisiz hale getirilemeyenler ise mobil uçaksavar topları, savaş uçakları ve karşı-İHA’lar ile vuruluyor. Bu mobil timler özellikle gece devriyeleriyle görev yapıyor.
Bu tür ekipler için erken tespit hayati önem taşıyor. Saniyeler bile araçların konum değiştirmesi ve karşı saldırı başlatması açısından belirleyici. Geç kalındığında saldırı İHA’sı çoktan hedefinin üzerine ulaşmış oluyor.

robin radar system

İşte bu noktada devreye Hollandalı Robin Radar Systems giriyor. Şirket, ilk olarak kuşları tespit etmek için bir radar geliştirmişti. “Robin” ismi de aslında “Radar OBservation of Bird INtensity” ifadesinden geliyor. Küçük cisimleri kuşlardan ayırt edebilen bu teknoloji, Ukrayna’daki İHA savaşında değerli bir çözüm haline geldi.

Hollanda Savunma Bakanlığı geçtiğimiz yıl Ukrayna için 51 adet mobil Robin Radar IRIS sistemi satın aldı. Araçlara monte edilen bu radarlar, gece boyunca İHA avına çıkan timler tarafından kullanılmaya başlandı.

Radarın gücünü artıran yazılım güncellemesi

Robin Radar, sahada toplanan veriler sayesinde IRIS radarlarının menzilini iki katından fazla artırdı. İlk versiyonlar 5 kilometre (3 mil) uzaklıktaki İHA’ları görebiliyordu. Yeni yazılım güncellemesiyle bu mesafe 12 kilometreye (7,5 mil) çıktı. Saatte 180 km hızla uçan bir İHA’yı hedef almak için bu ekstra mesafe büyük avantaj sağlıyor.

Üstelik bu gelişme yalnızca bir yazılım güncellemesiyle sağlandı. Bu durum, savunma teknolojilerinde pahalı donanımların yanında düşük maliyetli ve esnek yazılım çözümlerinin de önemini ortaya koyuyor.

Robin Radar’ın ABD yöneticisi Kristian Brost da bu noktaya dikkat çekerek şunları söylüyor: “Yalnızca yazılımla sağlanan bu sıçrama, modern karşı-İHA savunmasında üstünlüğün artık sadece donanımla değil, kodla da inşa edildiğini gösteriyor.”

Ukrayna’nın bir sonraki hedefi: Yapay zeka destekli İHA’lar

Ukrayna, savaşın seyrini değiştirecek bir sonraki adımını da açıkça ortaya koyuyor: Elektronik harbe karşı dirençli, yapay zeka destekli İHA’lar. Bu araçların erken versiyonları bazı birliklerce kullanılmaya başlandı bile. Saatlerce havada kalabilen bu sistemler, daha önce görsellerle eğitildikleri araç ve askerleri tanıyabiliyor ve otonom saldırı kararları alabiliyor.