Yapay zekanın, özellikle de son dönemde popülerleşen üretken yapay zeka araçlarının, yakın gelecekte milyonlarca insanın işini elinden alacağına dair endişeler giderek artıyor. Ancak Yale Üniversitesi’nden ekonomistlerin yayımladığı yeni bir rapor, bu korkuların henüz gerçeğe dönüşmediğini gösteriyor.

Araştırmacılar, ChatGPT’nin piyasaya sürülmesinden bu yana geçen yaklaşık üç yıllık süreçte, ABD işgücü piyasasında yapay zekanın neden olduğu gözle görülür bir iş kaybı yaşanmadığını belirtiyor. Yapay zeka şirketlerinin yöneticileri ve teknoloji devleri, yapay zekanın işleri nasıl dönüştüreceğine dair sık sık açıklamalarda bulunuyor. Anthropic CEO’su Dario Amodei, yapay zekanın beş yıl içinde giriş seviyesi beyaz yakalı işleri yarıya indirebileceği yönündeki endişelerini zaten dile getirmişti. OpenAI CEO’su Sam Altman da benzer açıklamalar yapmıştı. Bu söylemler, yapay zekanın bir “iş katili” olduğu algısını güçlendiriyor.

Ancak Yale araştırmacılarının raporu, bu söylemlerin aksine, somut verilere dayanarak yapay zeka kaynaklı büyük bir işgücü piyasası dönüşümünün şu anda yaşanmadığını gösteriyor. Rapora göre, IBM ve Salesforce gibi büyük şirketlerin yaptığı işten çıkarmalar genellikle yapay zeka otomasyonundan ziyade, daha çok dış kaynak kullanımına odaklanıyor olabilir. Hatta Microsoft gibi yapay zekaya yatırım yapan şirketlerin işten çıkarmaları bile, yatırımcıları yatıştırmak ve giderleri azaltmak gibi şirket içi hedeflerle açıklanabilir.

Uluslararası çalışmalar da aynı fikirde

Yale’nin bulguları, bu alanda yapılan diğer uluslararası araştırmalarla da örtüşüyor. Birleşmiş Milletler Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) tarafından 2023 yılında yapılan bir çalışma, üretken yapay zekanın muhtemelen çoğu çalışanın yerini almayacağı sonucuna varmıştı.

Danimarka’da yapılan bir araştırma ise, üretken yapay zekanın ücretler veya istihdam üzerinde önemli bir etkisi olmadığını gösterdi.

Şubat ayında yayımlanan başka bir çalışma, yapay zekaya maruz kalan mesleklerdeki iş talebindeki azalmanın, bu teknolojiyi benimseyen firmaların artan verimlilikten dolayı yeni istihdam yaratmasıyla dengelendiğini ortaya koydu.

İstisnai veriler

Her ne kadar genel eğilim bu yönde olsa da, çelişkili veriler de mevcut. Örneğin, Stanford Dijital Ekonomi Laboratuvarı‘nın bir araştırması, yapay zekaya en çok maruz kalan mesleklerdeki yeni mezun üniversite öğrencilerinin iş bulma oranında %13’lük bir düşüş yaşandığını belirtiyor. Ancak bu tür veriler, genel işgücü piyasası üzerindeki büyük resmi değiştirmiyor.