Tüm dünyada 50 yaş üstü yaklaşık 200 milyon kişiyi etkileyen ve tedavisi bulunmayan bir görme kaybı sorunu olan yaşa bağlı makula dejenerasyonu, yani AMD hastaları için yeni bir umut ışığı doğdu. Hastalığın ilerlemiş formu olan ve görme kaybına yol açan Coğrafi Atrofi (GA) ile mücadele eden 5 milyondan fazla kişiyi ilgilendiren yeni bir araştırma, görme yeteneğini geri kazandırma potansiyeli taşıyan küçük bir retina implantını müjdeliyor.

The New England Journal of Medicine dergisinde yayımlanan rapora göre, Fotovoltaik Retina İmplant Mikrodizisi (PRIMA) adı verilen bu sistem, GA’dan muzdarip hastalarda klinik olarak anlamlı iyileştirmeler sağladı.

Kuru AMD’ye sahip kişilerde retinadaki ayrıntılı renk görüşünden sorumlu olan makulanın incelmesi başlıyor. Bilim insanları, bu hastaların fotoreseptörlerinin bir kısmını koruyor olmasından yola çıkarak, görmeyi geri getirmek için ışığa duyarlı bir cihaz yerleştirmeyi amaçladı.

PRIMA sistemi, göze cerrahi olarak yerleştirilen 2 mm’lik bir retina altı fotovoltaik çip ile çalışıyor. Bu çip, bele takılan bir kontrol cihazına bağlı olan artırılmış gerçeklik gözlükleri ile tamamlanıyor. Gözlükler, kişinin baktığı görüntüleri yakalayıp implanta yakın kızılötesi ışık olarak yansıtıyor. Çip bu sinyalleri alıyor ve yapay zeka, bu verileri beyin tarafından okunabilir görüntülere dönüştürmek için kullanıyor.

Umut verici ama geliştirilmesi gereken alanlar var

Çalışmanın sonuçları oldukça cesaret verici. Araştırmaya katılan 38 kişiye PRIMA implantı takıldı ve 12. ayda değerlendirilen katılımcıların yaklaşık yüzde 80’i klinik olarak anlamlı bir iyileşme gösterdi. Ancak araştırmacılar, bu iyileşme oranlarında hastaların aldığı “yoğun görme eğitiminin” de etkili olmuş olabileceğini belirtiyorlar.

Şu anki haliyle, implant sayesinde görme yetisi geri kazanan kullanıcıların gördükleri görüntüler siyah beyaz oluyor. Bu durum, teknolojinin geliştirilmesi gereken önemli bir yönünü ortaya koyuyor. Çalışmanın eş liderleri, gelecekte teknolojinin arkasındaki yazılıma eklemeler yaparak veya yazılımı geliştirerek görme hassasiyetini artırmayı hedeflediklerini belirtti. Amaç, hastaların “gri tonlamaları çözmelerine ve yüz tanıma becerilerini iyileştirmelerine” yardımcı olmak.

Uzmanlar, sadece implantla tam 20/20 görme keskinliğinin geri kazanılabileceğini düşünmüyorlar. Ancak yasal körlük eşiğinin üzerinde görmeyi sağlayabilecek farklı “hileler” ve yöntemler üzerinde aktif olarak çalışıyorlar.