Astrofotoğrafçı Mark Johnston, Arizona semalarından yakaladığı nefes kesici bir görüntüyle Güneş’in inanılmaz dinamik yapısını bir kez daha görmemizi sağladı. Johnston’ın kadrajına giren şey, yüzeyin üzerinde adeta asılı kalmış, güçlü manyetik alanlar tarafından tutulan ve nazikçe dans eden dev bir hidrojen plazması bulutuydu. Bu büyüleyici kozmik olay, bilim ve sanatın birleştiği ender anlardan birini sundu.

20 Ekim 2025 tarihinde Arizona’daki Willow Springs Gölü’nden kaydedilen bu olağanüstü yakın çekim, Güneş’in 75 dakikalık gerçek zamanlı aktivitesini sadece 6,5 saniyelik hipnotik bir döngüye hızlandırılmış (time-lapse) animasyona dönüştürüyor. Görüntü, Güneş’in yüzeyinden uzaya doğru uzanan ve iplik benzeri narin bir yapıya sahip olan bir Güneş çıkıntısını tüm ayrıntılarıyla ortaya çıkarıyor.

Johnston, bu dikkat çekici başarıyı, ekipmanındaki güncellemeler sayesinde elde ettiğini belirtti: “Video, Güneş’in manyetik alanları üzerinde asılı duran bir hidrojen plazması bulutunu gösteriyor. Güneş etalon filtremdeki yeni yükseltme sayesinde görüş iyi olduğunda harika sonuçlar alıyorum.“

Plazma nedir, neden “dans ediyor?”

Güneş biliminde Güneş çıkıntısı olarak adlandırılan bu büyük ve parlak yapılar, Güneş diskine karşı bakıldığında ise Güneş filamenti olarak da bilinir. Bu yapılar, Güneş yüzeyinden uzaya doğru devasa yaylar halinde fırlayan, yüklü hidrojen ve helyum gazından oluşan sıcak plazma maddesi içerir. Bu plazmanın kırmızı renkte parlamasının sebebi, Güneş’in iç dinamosu tarafından oluşturulan bükülmüş manyetik alan çizgileri boyunca akmasıdır.

Bu manyetik yapılar, yüz binlerce kilometre boyunca uzayda haftalarca hatta aylarca varlığını sürdürebilir ve Güneş’in iç katmanı olan fotosfere bağlı kalarak çok daha sıcak olan üst atmosferi, yani koronaya kadar erişirler.

Johnston’ın gözlemlediği narin hareketler, plazmanın bu dinamik manyetik ortamla sürekli etkileşim halinde olduğunu gösteriyor. Ancak, bu manyetik yapılar dengeyi kaybettiğinde, o narin görünüm hızla değişebilir; çıkıntı patlayarak devasa miktarda plazmayı uzaya, yani Güneş patlaması olarak bildiğimiz olaylara yol açabilir.

Nasıl çekildi?

Astrofotoğrafçı Johnston, bu şaşırtıcı detay seviyesini yakalamak için sofistike bir ekipman kullandı. TEC160FL refraktör teleskobunu, bir Baader Enerji Reddetme Filtresi ve gelişmiş Baader 4ZS telesentrik optikler ile donattı. Görüntüleri yakalamada kritik rol oynayan ise Güneş’in hidrojen-alfa ışığını izole eden Solar Spectrum 0.3Å ve Lunt hidrojen-alfa etalon filtreler oldu. Sonuçta, bir ASI174M kamera ile birleştirilen bu özel düzenek, plazmanın Güneş’in manyetik alanlarıyla etkileşirken yaptığı en ince hareketleri bile kaydedebildi.