Tayland’ın kuzeyindeki Pha Daeng Mağarası çevresinde biyolojik çeşitlilik araştırmaları yapan bir bilim insanı ekibi, beklenmedik bir keşfe imza attı. Bölgedeki yaban hayatını inceleyen araştırmacılar, bir kayanın üzerinde çiftleşmekte olan iki ejderha kırkayağı (dragon millipede) fark etti. Ancak daha yakından yapılan incelemede, bu canlıların bilinen hiçbir türe ait olmadığı, tamamen yeni bir tür olduğu bulundu.

Bu yeni tür, adeta mitolojik bir canavarı andırıyor. Yaklaşık 2,5 santimetre uzunluğundaki bu kırkayak, bazı ejderha tasvirlerinde olduğu gibi, uzun bacaklara sahip ve gövdesini oluşturan 20 segmentin her birinde sivri çıkıntılar bulunuyor. Bu görünümü, onu bilimsel adı Desmoxytes olan ejderha kırkayakları cinsi içinde hemen öne çıkarıyor.

Araştırmacılar, bulgularını Tropical Natural History dergisinde yayımladıkları kapsamlı bir makale ile bilim dünyasına duyurdular. Bu yeni türe, Tayland Çevre Araştırmaları ve Korunması alanına yaptığı katkılardan dolayı Tayland Kraliyet Prensesi Maha Çakri Sirindhorn’un onuruna Prenses Ejderha Kırkayağı adı verildi.

Genetik analizle doğrulanan evrimsel ayrışma

Ejderha kırkayakları üzerine yapılan bilimsel çalışmalar, halihazırda 84 türün bulunduğu bu cinsi sekiz farklı gruba ayırıyor. Son yıllarda yeni türlerin keşfi hızlanırken, araştırmacılar türleri birbirinden ayırmak ve akrabalık ilişkilerini çözümlemek için hem fiziksel görünümü hem de genetik verileri kullanıyor.

Prenses Ejderha Kırkayağı’nın yeni bir tür olduğu, kapsamlı genetik analizlerle doğrulandı. Ekip, canlının detaylı vücut yapılarını yüksek güçlü mikroskoplar ve altın kaplamalı örnekler kullanarak fotoğrafladı. Fiziksel özellikleri bilinen diğer Desmoxytes türleriyle karşılaştırıldı. Ayrıca, kırkayakların bacaklarından ve vücut segmentlerinden DNA örnekleri alındı.

Üç farklı gen üzerindeki analizler sonucunda, yeni türün bilinen tüm türlerden yüzde 10 ila 18 arasında genetik olarak farklı olduğu tespit edildi. Gelişmiş genetik araçlar kullanılarak hazırlanan evrim ağacı, her yeni türün kendi dalında yer aldığını ve ortak bir atadan gelmelerine rağmen ayrı olarak evrimleştiklerini kesinleştirdi.

Şu ana kadar Prenses Ejderha Kırkayağı’nın sadece Kuzey Tayland’daki bu mağara ve çevresindeki nemli kireçtaşı ortamında yaşadığı gözlemlendi. Bu canlılar, araştırmacıların tırmanarak ulaşabildiği yüksek kaya yüzeylerinde bulunuyordu. Ancak bilim insanları, gelecekte yapılacak araştırmalarla bu türün Tayland’ın diğer bölgelerinde de yaygın olup olmadığının belirlenmesi gerektiğini belirtiyor.

Araştırmacılar, mevcut analizlerinin türün cinsteki yerini başarıyla doğrulasa da, sonuçların yalnızca üç gene dayandığını vurguladı. Daha net ve kapsamlı evrimsel geçmişi belirlemek için, gelecekteki çalışmaların daha fazla genetik işaretleyiciyi, hatta kırkayakların tam mitokondriyal genetik profilini veya komple genomunu incelemesi gerekebilir.