Birinci Bayan Hekim ‘Agnodice’in Sinema Üzere Öyküsü

Erkek hâkim toplumlarda bayan olmak hatta insan üzere yaşamak insanlık tarihinin her devrinde sıkıntı olmuştur ve ne yazık ki günümüzde de epeyce zordur. Tarih kaç tane edebiyatçı, mucit, fizikçi, şifacı ya da kimyacı bayanı yazdı? Ömrün her noktasında yer alan ve üreten bayanların, sadece tarihi yazanların genelde erkek olmasından ötürü, isimlerinden hiç bahsedilmedi.

Natürel ki birtakım istisnalar bulunuyor. Bu istisnalardan biri de hayalleri ve ülküleri için kendi cinsiyet kimliğini özgürce yaşamaktan vazgeçen Antik Yunanlı Agnodice’tir.

M.Ö. 300’de doğan Agnodice isimli bir bayan, bu yasağa karşıydı.

En büyük hayalini gerçekleştirmek istiyordu, bunun için saçını kesip erkek kılığına girerek İskendireye’deki tıp okuluna girdi. Kimseye fark ettirmeden tıp eğitimini tamamladı. Bir gün Atina sokaklarında gezerken bir bayanın çığlıklarını duydu, yanına gittiğinde doğum sancısı çektiğini fark etti.

Agnodice çabucak müdahalede bulunmak istedi lakin bayan onu erkek sandığı için kendisine dokunmasını istemedi. Agnodice çaktırmadan giysilerini kaldırarak bayan olduğunu gösterdi ve sancıdan kıvranan bayanın doğum yapmasını sağladı.

Daha sonra bu olay bayanlar ortasında yayıldı ve doğum yapmak için Agnodice’e gitmeye başladılar.

Bu yeni tabibin bu kadar ilgi çekiyor olması erkek hekimlerin dikkatini çekti. Çok müşteri çekmesini kıskanan erkek tabipler, hâlâ erkek sandıkları Agnodice’i bayan hastaları baştan çıkarmakla suçladı.

Bu suçlamayla birlikte mahkemeye çıkarılan Agnodice, mevt cezasına çarptırılınca bayan olduğunu itiraf etmek zorunda kaldı. Bu kere da tıp okuduğu ve doktorluk yaptığı gerekçesiyle vefat cezasına çarptırıldı.

Bu kararın akabinde bayanlar ayaklandı, hatta mevt cezası veren erkek yargıçların eşleri de yansılarını gösterdi.

Kimi bayanlar “Agnodice idam edilirse biz de onunla birlikte vefata gideriz” diyecek kadar sert bir direniş gösterdi. Eşlerinin ve öbür bayanların ağır baskılarına dayanamayan yargıçlar, Agnodice’in cezasını kaldırdı ve bundan sonra yalnızca bayanlara bakmak kaidesiyle bayanların da doktorluk yapmasına müsaade verdi.

Böylece Agnodice birinci bayan tabip ve jinekolog olarak tarihe ismini yazdırdı.

Bugün bayan hekimlerin, misyonlarını yapabilmeleri bize çok doğal geliyor ama birincileri başarmak hiç kolay olmadı. Asırlardır birçok şey için gayret eden bayanlar, hâlâ pek çok mevzuda gayret etmeye devam ediyorlar. Umarız ki bir gün kusursuz eşitlik sağlanır.

Kaynaklar: 1, 2