Intel Arc Harici Mobil GPU’lar Duyuruldu! Özellikleri ve Çıkış Tarihi

Intel bugün uzun zamandır beklenen Arc Alchemist ekran kartlarını nihayet duyurdu. Beklediğimiz gibi ilk tanıtım mobil platform için oldu ve şirket böylelikle harici GPU pazarına en büyük adımını atmış oldu.

Nisan ayında çok sayıda dizüstü bilgisayar modelini Intel Arc A-Serisi mobil GPU’larla birlikte görebileceğiz. Masaüstü platform için Arc ekran kartlarını bekleyenler için de iyi bir haberimiz var. Detaylarını bu haberimizden görebileceğiniz üzere, şirket lansmanda bir “Limited Edition” harici masaüstü kartı gösterdi ve kart gerçekten şık görünüyor. Ayrıca yaz aylarının başlarında ayrık Arc Alchemist kartların geleceğini bir kez daha doğruladılar.

İşlemci ailesine benzer şekilde, Intel’in Arc Alchemist serisi birden fazla performans sınıfına sahip olacak: Arc 3, Arc 5 ve Arc 7. Bu serilere ait modeller 96’dan 512 adede kadar Xe Vektör Motoruna (XVE) sahip olacak. Aslında daha öncesinde Execution Unit (EU-Yürütme Birimi) terimini çok sık duyuyorduk. XVE ile birçok değişiklik yapıldı, ancak yeni ismi aslında EU olarak düşünebiliriz.

Daha küçük çip ACM-G11 adını taşıyor ve yeni Arc 3 markalı GPU’ları kullanan dizüstü bilgisayarlarla birlikte erken tarihlerde piyasaya sürülecek. ACM-G10 önemli ölçüde daha büyük bir yapıya sahip. Intel Arc 5 ve Arc 7 serisine ait modeller bu çipi kullanacak ve daha güçlü bu GPU’lar ile desteklenen dizüstü bilgisayarların yaz başlarında gelmesini bekliyor.

ACM-G10, çoğu bakımdan ACM-G11’in dört katı kadar yüksek donanımla destekleniyor: Xe çekirdekleri, ışın izleme birimleri ve 4 katlık L2 önbellek miktarı. Ancak bellek alt sistemi, daha küçük yongadaki maksimum 96 bit veriyoluna kıyasla maksimum 256 bit veriyolu ile 2.67X genişliğinde. Ayrıca PCIe yuvası arabirimi, x16’ya karşı x8 ile iki kat daha geniş. Bu arada medya ve görüntüleme yetenekleri iki GPU arasında benzer. Bu nedenle tüm Arc grafik çözümleri aynı çift Xe Medya Motoruna (Xe Media Engine-MFX) ve dört görüntüleme motoruna sahip olacak.

Hızlı bir şekilde özetlemek gerekirse, her Xe-çekirdeği 16 XVE ve başka bir 16 XMX birimi barındırıyor. XVE vektör motorları saat başına 16 FP32, 32 FP16 ve 64 INT8 işlemi yapabiliyor. Bu arada XMX Matrix Engine’ler (Matris Motoru) saat başına 128 FP16/BF16, 256 INT8 veya 512 INT4/INT2 işlemi yürütebiliyor.

Intel’in masaüstü kartlarda rahatlıkla 2 GHz bariyerini aşmasını bekliyoruz. Ancak mobil çözümler daha küçük yapısıyla birlikte 1.55 GHz ve 1.65 GHz gibi hızlara çıkabiliyor.

Daha küçük ACM-G11, 25 TFLOPS FP16 derin öğrenme yeteneği ile 3 TFLOPS FP32’nin üzerinde bir tepe verimine sahip olmalı. Daha büyük ACM-G10, 13,5 TFLOPS FP32 ve 108 TFLOPS FP16’nın en yüksek verimine ulaşarak bu rakamları dört katından fazlasına çıkaracak.

Vektör ve matris motorlarının yanı sıra, her Xe çekirdeği ayrıca tek bir ışın izleme birimi (RTU) taşıyor. Intel, Arc’tan ne tür bir ışın izleme performansı bekleyebileceğimize dair henüz herhangi bir ayrıntı sağlamadı. Ancak en büyük çip bile 32 RTU ile zirveye çıkacak. Buna karşılık, AMD’nin RX 6900 XT’sinde 80 Işın Hızlandırıcı (Ray Accelerator) ve NVIDIA’nın GeForce RTX 3090 Ti kartında ikinci nesil 84 RT çekirdeği bulunuyor.

GPU testlerinden NVIDIA’nın mevcut RT çekirdeklerinin AMD’nin ışın hızlandırıcılarından çok daha hızlı olduğunu biliyoruz. Bu nedenle Intel’in geliştirdiği RTU’ların ne kadar başarılı olduğunu bilmeden yorum yapmak imkansız. Ancak mavi ekibin ışın izleme çözümü AMD ve NVIDIA rakiplerine göre önemli ölçüde daha yetenekli değilse, ışın izleme performansı açısından Arc kartların sönük kaldığını görebiliriz.

Intel, matris çekirdekleriyle RT performansındaki herhangi bir eksikliği telafi etmeyi umuyor. NVIDIA’nın Tensör çekirdeklerine benzer şekilde, bunlar yapay zeka iş yüklerini önemli ölçüde hızlandırabilir ve Intel’in bu yaz piyasaya sürülmesi planlanan açık kaynaklı XeSS (Xe Süper Örnekleme) yükseltme algoritmasında iyi işler çıkarabilir.

NVIDIA’nın DLSS teknolojisinden farklı olarak, XeSS teknolojisi Pascal ve sonraki NVIDIA GPU’larında, ayrıca RDNA ve önceki AMD GPU’larında bulunan DP4a komut setleri için destek sunacak. Intel, XeSS 1080p’den 4K’ya yükseltme kalitesini yerel 1080p’ye kıyasla gösteren bir video da sundu. Ancak performans konusunda hiçbir bilgi verilmedi.

Intel bahsettiğimiz gibi ilk olarak giriş seviyeye odaklandı ve ilk etapta iki modeli mevcut: Arc 3 A350M ve A370M. Bu GPU’lara sahip dizüstü bilgisayarlar Nisan ayı başlarında satışa sunulacak. Orta seviye Arc 5 A550M, donanım özelliklerinin çoğunu temelde iki katına çıkarıyor, ancak frekans hızlarının çok daha düşük olduğunu ekleyelim. Son olarak Arc 7 A730M ve A770M, ACM-G10 çipini kullanan en üst düzey seçenekler olarak.

Duyurulan mobil çipler için diğer bazı özellikleri görmek biraz garip. Her iki Arc 3 çözümü de yalnızca 64-bit bellek arabirimi kullanıyor ve bu da kesinlikle giriş seviyesine hitap ettiğini gösteriyor. Bu sebeple Arc 3 serisi ile üst düzeyde oyun oynamayı beklemeyin.

ACM-G11, daha geniş bir 96 bit arabirimdle birlikte 6 GB’ı kolayca destekleyebilirdi. Ancak bu doğal olarak maliyetleri ve biraz güç tüketimini artıracaktı. Ayrıca A350M ve A370M arasında 400 MHz’lik büyük bir frekans boşluğu var ve bu da A370M’nin pratikte daha küçük A350M’den yaklaşık %35 daha hızlı olması gerektiği anlamına geliyor.

Arc A550M ise biraz tuhaf görünüyor. Yalnızca 900 MHz’lik bir grafik saatine sahip olan çip, iki kat fazla çekirdek, bellek ve bant genişliği ile geliyor. Ancak tüm bunlara rağmen A370M’den yalnızca %16 daha hızlı olan 3,7 TFLOPS FP32 teorik performans düzeyine sahip. A730M ise frekansta %22’lik bir artış ve bellek alt yapısında %50’lik bir gelişme ile birlikte Arc 5 çipinden potansiyel olarak %83 daha fazla performans sağlayabilir. Son olarak, A730M ve A770M arasında yine 550 MHz’lik bir saat hızı farkı var. Yine Xe çekirdekleri ve RTU’ların sayısı da 32’ye 24 şeklinde daha farklı.

Intel Arc 7 serisi, amiral gemisi ACM-G10 GPU’yu kullanırken Arc A770M ve Arc A730M olmak üzere iki model içerecek. Mobili platformları için en üst düzey kart olan Arc A770M, 4096 ALU için 32 Xe-Çekirdeği, 32 ışın izleme birimi, 1650 MHz grafik saati, 16 GB’a kadar GDDR6 kullanan tam ACM-G10 yapılandırmasıyla donatılacak. 256 bit geniş veri yolu arabiriminde çalışan GPU 120-150 W TDP değeri ile listeleniyor. Bu GPU tahmini olarak GeForce RTX 3070 Ti Max-Q ile kıyaslanabilir.

Intel Arc A730M ise aynı ACM-G10 GPU’nun farklı bir yapılandırmasını temel alıyor. Yeni mobil GPU 24 Xe Çekirdeği (3072 ALU), 24 ışın izleme birimi, 1100 MHz grafik saati, 192- üzerinde çalışan 12 GB GDDR6 bellekle geliyor. Muhtemelen bu GPU GeForce RTX 3060 mobil serisi ile rekabet edecek.

Intel Arc 5 serisi, şimdilik yalnızca ACM-G10 GPU’yu kullanan tek bir model içerecek. Bu modelde 16 Xe Çekirdeği (2048 ALU), 16 ışın izleme birimi, 900 MHz grafik saati, 128 bit veri yolu arabiriminde çalışan 8 GB GDDR6 bellek sunuluyor. Bu çip muhtemelen RTX 3060 Max-Q varyantlarının karşısına çıkacak.

Son olarak ACM-G11 GPU’yu kullanan, güç açısından optimize edilen Arc 3 serisine bakalım. Arc A370M, 8 Xe Çekirdeği (1024 ALU), 8 ışın izleme birimi, 1550 MHz grafik saati, 4 GB 64-bit GDDR6 belleği ve 35-50W TDP aralığıyla geliyor. Arc A370M’i GeForce RTX 3050 serisi mobil çözümlerle kıyaslayabiliriz.

İkinci seçenek ise 6 Xe çekirdeği (768 ALU), 6 ışın izleme birimi, 1150 MHz grafik motoru saati, 4 GB 64 bit veri yolu arabirimi ve 25-35W TDP aralığına sahip Intel Arc A350M. A350M’i tahmini olarak giriş seviyesi MX500 serisinin karşısına konumlandırabiliriz.

Intel, Arc’ın endüstride bir ilk olan donanım hızlandırmalı AV1 video kodlama desteği içeren medya yeteneklerinden özellikle bahsetti. İki medya motoru, 8K60 12 bit HDR kod çözme ile 8K60 10 bit HDR kodlama desteği sunuyor. AV1’in yanı sıra Arc, VP9, AVC (H.264) ve HEVC (H.265) video kodeklerini de destekliyor.

AV1, Intel, Amazon, Apple, Google, Netflix, Nvidia, Samsung, Facebook, Microsoft ve farklı şirketlerle birlikte Alliance for Open Media tarafından oluşturuldu. Bu multimedya çözümü aynı bant genişliği içinde gelişmiş video kalitesi veya H.264 ile aynı kalitede, bant genişliğinin yaklaşık yarısı veya H.265’e göre %20 daha az bant genişliği sağlayabiliyor. Neler yapılabileceğini göstermek isteyen Intel, her ikisi de 5 Mb/sn bit hızı kullanan H.264 ile AV1’in Xsplit Gamecast kıyaslamasını sundu.

AV1’in arkasında destekçi büyük şirketler var. Intel’den gelen donanım desteği ise AV1’in yaygınlaşması için yardımcı olacak ve yeterli CPU gücüne sahip olmayan mobil kullanıcılar için büyük bir fayda sağlayacak. Mavi ekip, AV1 donanım hızlandırmasının bir yazılım kodlamasından 50 kata kadar daha hızlı olabileceğini söylüyor.

Intel ayrıca XMX matrix motorlarının yeteneklerinden yararlanarak videoları çok daha iyi ve daha hızlı hale getirmek istiyor. Önceki Xe-LP (Tiger Lake) entegre grafiklerinden iki kat olduğu söylenen Arc GPU’lar, Topaz Labs’ Video Enhance AI demosuyla birlikte sergilendi. Intel ayrıca hem entegre hem de özel Intel grafik yongalarının birlikte çalışabildiği, bu tür görevler için performansı neredeyse üç katına çıkaran Hyper Compute adlı yeni bir özelliğe sahip.

Xe Display Engine’in (Görüntüleme Motoru) HDMI 2.0b ve DisplayPort 1.4a desteği sunduğu belirtiliyor. AMD ve NVIDIA en son GPU’larıyla HDMI 2.1’e geçtiler, ancak DisplayPort 1.4’te takılı kaldılar. Bu arada DisplayPort 2.0 monitörlerin henüz yaygın olmadığını ekleyelim.

Intel, Arc ile uyarlamalı senkronizasyon (Adaptive Sync) ekranlarını destekliyor ve ayrıca birkaç ekstra seçenek ekler. Speed Sync, sabit yenileme hızına sahip monitörler için bile düşük gecikme süresi ve akıcı bir oyun deneyimi sunuyor. Temel olarak GPU, oluşturma arabelleğini sanallaştıracak, ardından ekranı izleyecek ve yine de sabit bir kare hızı sınırından kaçınırken yırtılmayı önlemek için veri aktarım sürecini senkronize edecek. Diğer yandan Smooth Sync, bir kullanıcının genel yanıt verme hızını iyileştirmesi için VSync kapalıyken bulanıklık efekti ekleyecek yeni bir fikir. Bu ilginç bir özelliğe benziyor ve gerçek oyunlarda test etmek gerekecek.

Intel Arc ekran kartları ek olarak DirectX Ultimate özelliklerinin tümünü destekliyor. Bu noktada Ray Tracing, Variable Rate Shading, Mesh Shading ve Sampler Feedbeck gibi temel işlevlerin kullanılabildiğini belirtelim.

Intel ayrıca Xe-HPG tabanlı ARC Alchemist GPU’larının entegre Iris Xe çözümleriyle birlikte çalışmasına imkan veren DeepLink teknolojisinden bahsetti. Oyun ve içerik geliştirme uygulamalarında performansı artıracak olan DeepLink sistemi, Handbrake testlerinde %40 daha hızlı performans sunabiliyor.

Bu teknoloji, belirli görevler için gerektiğinde fazladan kaynak çekebilmesi bakımından AMD SmartShift teknolojisiyle benzer. Intel’in Dinamik Güç Paylaşımı, GPU yetersiz kullanıldığında CPU’nun daha fazla güç çekmesini sağlarken, durum tersine döndüğünde GPU daha fazla güç çekebilir. Deep Link’in bir başka özelliği de CPU (iGPU) ve dGPU’daki mevcut tüm medya kodlama motorlarından aynı anda yararlanabilen Hyper Encode.

Henüz mobil Arc GPU’ların bağımsız testleri bulunmuyor lakin Intel aşağıda görebileceğiniz tabloyu sağladı. Mavililer burada yeni A370M grafik işlemcisini Core i7-1280P’deki entegre Xe Grafikler ile karşılaştırıyor ve bu yüksek performanslı bir çözüm değil. A350M’in hemen üzerinde yer alan A370M yine de orta/yüksek ayarlarda 1080p 60 FPS barajında kalmayı başarıyor. Bu da geçmiş entegre grafik çözümlerinde mümkün olmayan bir şeydi.

Şirket ayrıca Fornite, GTA 5, Rocket League ve Valorant gibi oyunlarda 90 FPS barajının üzerine çıktığını söylüyor.

Yaratıcılık uygulamalarında yine A370M ile Iris Xe Grafikleri kıyaslanıyor ve 1.3 kattan 2.4 kata kadar bir performans artışı sağlandı.

Yazılımsal alanda sıkı çalışan Intel, Arc Control adlı yeni sürücüsünü de gösterdi. Bu noktada tüm grafik ve sürücü ihtiyaçlarınız için tek bir uygulamanın işlev görmesi amaçlanıyor. Teknoloji devi, küresel ayar denetimi, sürücüler için otomatik indirme ve güncelleme seçenekleri ve hız aşırtma bölümü ve farklı hizmetler sunacak. Kullanıcı arayüzü ayrıca oldukça basit ve sade görünüyor.

Intel, Arc serisinin sadece ürünlerle ilgili olmasını istemiyor, aynı zamanda geniş oyun ve içerik oluşturucu topluluğu için en iyi deneyimi sunmak istiyor. Arc Control’ün sunacağı çok şey vardır ve bazı özellikler şunlar:

Arc Control’ü Intel’in GeForce Experience ve AMD’nin Radeon Software’ü olarak düşünün. Uygulama, Alt+I tuşlarına basılarak her zaman anında erişilebilen modern bir katmana sahip olacak. Öte yandan burada otomatik sürücü güncellemeleri sağlanacak.

Ayrıca gerçek zamanlı performans ölçümlerini izlemenize olanak tanıyan (Alt+O tuşları) bir uygulama içi HUD sunulacak. “Performans Ayarı” kısmından ise muhtemelen fan hızları, frekans hızları ve saat hızlarını ayarlayabileceğiz.

Intel Arc Control Creator Studio, içeriğinizi Twitch, Facebook vb. gibi üçüncü taraf platformlara aktararak yayın akışını basitleştiriyor. Bunun yanında, kullanıcıların arka plan bulanıklaştırmasına, otomatik çerçeve eklemesine ve arka planı farklı seçeneklerle değiştirmesine olanak tanıyan yapay zeka destekli bir Intel Sanal Kamera özelliği mevcut.