Avustralya’nın Victoria eyaletinde yaşanan yıkıcı bir orman yangınının ardından, yetkililerin aldığı tartışmalı bir karar kamuoyunda büyük yankı uyandırdı. Eyalet hükümeti, yangından etkilenen yüzlerce koalaya havadan, helikopter keskin nişancıları aracılığıyla ötenazi uygulama yoluna gitti. Yetkililer bu müdahalenin hayvanların daha fazla acı çekmesini önlemek için gerekli olduğunu savunsa da, karar hem siyasi eleştirilere hem de halkın şiddetli tepkisine neden oldu.

Yahoo News tarafından aktarılan bilgilere göre, Victoria hükümeti eyaletin güneybatısında yer alan Budj Bim Ulusal Parkı’nda yaklaşık 600 ila 700 koalayı öldürüldü. Yetkililer, Mart ayında yıldırım düşmesi sonucu başlayan ve parkta geniş çaplı tahribata yol açan orman yangınının ardından bu toplu itlaf kararının “merhametli” bir çözüm olduğunu ileri sürdü. Yangın, koalaların yaşam alanlarının büyük bir kısmını yok etmiş, yüzlerce hayvanın ciddi şekilde yaralanmasına veya hastalanmasına neden olmuştu.

Yangının doğrudan etkileriyle birçok koalanın ağır yanıklar, duman zehirlenmesi veya toksik yangın geciktiricilere maruz kalma nedeniyle telef olduğu tahmin ediliyor. Hayatta kalanlar ise geriye kalan yıkımla baş başa kaldı. Yetkililer, koalaların temel besin kaynağı olan Okaliptüs mavi sakız ağaçlarının yangın nedeniyle azalmasıyla, hayatta kalan pek çok koalanın yavaş ve acı verici bir açlık ölümüyle karşı karşıya kalacağını belirtti.

Victoria Eyaleti Biyoçeşitlilik Sorumlusu James Todd, durumu şu sözlerle açıkladı: “Yangının doğrudan etkileri, devam eden kuraklık koşulları ve yangın sonrası yiyecek kıtlığı nedeniyle birçok hayvanın sağlık durumu kötüleşmiş ve hayatta kalma ihtimalleri düşük. Bu şartlar altında, hayvanların çoğuna ötenazi uygulanması kaçınılmaz hale gelmiştir.“

Tepkiler gecikmedi

Ancak havadan yapılan atışların ayrım gözetmeyen doğası, pek çok çevreciyi ve hayvanseveri daha insani çözümlerin mümkün olup olmadığını sorgulamaya itti.

Humane Society International’dan Evan Quartermain, duruma tepki göstererek, “Budj Bim Milli Parkı’na yapılan müdahalenin hem geniş ölçeği hem de dayandırıldığı gerekçe ciddi endişeler doğuruyor. Orman yangınlarının ardından hayvan refahıyla ilgili zor kararlar alınması kaçınılmazdır ve hayvanların acı çekmesini en aza indirmek çoğu zaman umulabilecek en iyi sonuçtur. Ancak havadan ateş etmenin yaban hayatı felaketlerine müdahale için standart bir yöntem haline gelmesine asla izin vermemeliyiz” dedi. Quartermain ayrıca, “Uzaktan yapılan kurtarma girişimlerinin sonuçlarını doğru değerlendirmek inanılmaz derecede zor. Orman yangınlarının dehşetinden kurtulan koalalar gerçek savaşçılardır. Humane World for Animals ekibimiz de dahil olmak üzere, arama kurtarma çalışmaları yapmaya hazır birçok eğitimli yaban hayatı kurtarma ekibi mevcut. Bu ekipler sayesinde hayvanlar üzerinde daha bilinçli veterinerlik değerlendirmeleri yapılabilirdi” diye ekledi.

Diğer eleştiriler ise bu denli ciddi bir planın uygulanmasındaki şeffaflık eksikliğine odaklandı. Friends of the Earth Melbourne grubu, Budj Bim’in Aralık 2019 / Ocak 2020’de çok daha büyük bir orman yangını yaşadığını ancak o dönemde helikopterle itlafın uygulanmadığını hatırlattı.

Grup, Budj Bim Ulusal Parkı’nın son yıllarda aşırı koala nüfusu sorunuyla karşı karşıya kaldığını, ancak bu durumun büyük ölçüde çevredeki yüzlerce hektarlık mavi sakız plantasyonlarının temizlenmesinden kaynaklandığını ve bunun da çok sayıda koalayı parka sürüklediğini belirtti. Öte yandan, bazı eleştiriler, yetkililer yakınlardaki koalaların açlıktan öldüğünü iddia ederken, büyük ölçekli mavi sakız ağacı hasadının neden devam ettiğini sorguladı.

Destekleyenler de var

Bununla birlikte, alınan bu zorlu kararı destekleyen bazı isimler de bulunuyor. Deakin Üniversitesi’nde doçent ve Victoria’nın Koala Yönetim Stratejisi’nin oluşturulmasında görev alan koala uzmanı Desley Whisson bunlardan biri. Whisson, geçmişte Victoria hükümetinin uygulamalarını sıkça eleştirdiğini ancak koalaların topluca itlaf edilmesi kararının “doğru” bir karar olduğunu savundu.

Whisson, LinkedIn üzerinden yaptığı paylaşımda kararın gerekçesini şu şekilde açıkladı: “Havadan yapılan incelemeler, çoğu belirgin yanık yaralarına sahip yüzlerce koalanın, erişilemeyen bölgelerdeki yanmış veya kavrulmuş ağaçların üst dallarına sığındığını gösterdi. Burası, lav akıntılarının olduğu, yangının hala için için yandığı, yanmış ağaçların dallarını düşürdüğü çok zorlu bir araziydi. Ne yapmalıydınız? Bu hayvanların nasıl ölmesini isterdiniz? Açlıktan, akciğer hastalıklarından, zehirlenmeden veya yanık yaralarından yavaş ve acı verici bir şekilde ölmelerine seyirci mi kalacaktınız? Yoksa son derece zor ama şefkatli bir karar alarak, hızlı ve acısız bir ölüm sağlayabilecek uzman nişancıları mı devreye sokacaktınız?“

Whisson, bu vakada “doğru kararın” verildiğini, bu kararın siyasi olarak maliyetli olacağını ve tepki çekeceğini yetkililerin kesinlikle bildiğini ancak bunun bir “merhamet eylemi” olduğunu vurguladı. Sözlerini tamamlarken ise şu endişesini dile getirdi: “Ne yazık ki, gelen bu tepki, yetkililerin gelecekte benzer zorlu durumlarda doğru seçimi yapmalarını engelleyebilir.“