Dünya’nın yuvarlak olduğu bilgisi, çoğumuz için sorgusuz sualsiz kabul edilen bir gerçek. Ancak bilim dünyası bu konuda yeni ve şaşırtıcı bir teoriyle karşımızda. Son araştırmalar, Dünya’nın ve benzeri gezegenlerin ilk oluşum evrelerinde tam anlamıyla küre şeklinde olmayabileceğini ortaya koyuyor.

İngiltere’deki Central Lancashire Üniversitesi’nden bilim insanları, gezegenlerin oluşum süreçlerini anlamak için gelişmiş süper bilgisayarlarda detaylı simülasyonlar gerçekleştirdi. Bu simülasyonlar, yeni doğan gezegenlerin şekliyle ilgili şimdiye kadar kabul edilen bazı varsayımları ciddi şekilde sorgulatıyor.

Daha önce gezegenlerin, yıldızlarının çevresinde dönen gaz ve toz disklerinden küre şeklinde oluştuğu düşünülüyordu. Ancak yapılan yeni çalışmalar, bu genç gezegenlerin aslında daha yassı ve eliptik bir formda ortaya çıktığını gösteriyor. Bilim insanlarına göre, bu erken dönem gezegenler tam anlamıyla bir küre değil; daha çok üstten ve alttan hafifçe basık, bir tür “pide” veya “pita ekmeği” formuna sahip olabilir.

Araştırmayı yürüten ekipten Dr. Dimitris Stamatellos, elde ettikleri sonuçlar karşısında şaşkınlıklarını gizlemedi. Dr. Stamatellos “simülasyonlarda, bu genç gezegenlerin şekillerini ilk kez üç boyutlu olarak inceledik. Karşımıza neredeyse bir Smarties (yuvarlak ve yassı bir şekerleme) gibi duran yapılar çıktı. Bu kadar yıldır gezegen oluşumu üzerine çalışıyoruz ama onların şeklini bu kadar detaylı düşünmemiştik. Küre olduklarını varsaymak işimizi kolaylaştırmıştı” diyor.

Peki ama neden şimdi?

Peki, şimdiye kadar neden böyle bir şekil tespit edilemedi? Çünkü bugüne dek yapılan gözlemler, genellikle olgun gezegenleri incelemeye odaklanmıştı. Dünya gibi bildiğimiz gezegenler, zamanla kütleçekimi etkisiyle daha düzgün, yuvarlağa yakın bir forma bürünüyor. Dünya’nın kutuplardan hafif basık olduğunu biliyoruz; bu basıklık oranı yüzde 0,3 civarında. Jüpiter için bu oran yüzde 6, Satürn içinse yaklaşık yüzde 10. Ancak teleskoplarımızla gözlemleyebildiğimiz tüm gezegenler genel hatlarıyla yine de küresel.

Bu da akla şu soruyu getiriyor: Evrenin bir yerlerinde, henüz tamamen şekillenmemiş, bu “pide” formunda gezegenler olabilir mi? Ve eğer varsa, biz neden onları göremiyoruz? Bilim insanları, bu soruların peşine düşmeye hazırlanıyor. Eğer bir gün genç ve basık formda bir gezegen gözlemlenebilirse, bu keşif gezegenlerin oluşum süreciyle ilgili bugüne kadar bildiklerimizi kökten değiştirebilir. Belki de evren, sandığımızdan çok daha çeşitli şekillere sahip gezegenlerle doludur.