“İnsanlara alerjim var” gibi bir şakayı daha önce duymuş olabilirsiniz. Ancak tıp dünyası, bazı kişiler için bu ifadenin acı bir gerçeği yansıttığını gösteriyor. Uzmanlar, neredeyse her şeye alerji geliştirmenin mümkün olduğunu belirtiyor ve insanların vücut sıvılarına verilen aşırı tepkiler de bu alerjilerin arasında yer alıyor. Bu nadir durumlar, bireylerin sosyal ve cinsel hayatlarını inanılmaz derecede zorlaştırabiliyor.

Hayati tehlike: Seminal Plazma Aşırı Duyarlılığı (SPH)

İnsan vücudu sıvılarından kaynaklanan alerjilerin belki de en bilineni, meni (seminal plazma) alerjileri veya daha doğru adıyla Seminal Plazma Aşırı Duyarlılığı (SPH) olabilir. Bu durum, cinsel ilişki sırasında menideki belirli proteinlere karşı gelişen bir reaksiyon.

Bu yıl BBC Future’a konuşan bir kadın, cinsel ilişki sonrası dilinin aniden şişmeye başladığını ve boğulma tehlikesi atlattığını anlattı. SPH, kayıtlara geçen en eski vaka olan 1967’de, yeni kocasıyla ilişkiye girdikten sonra anafilaktik şoka giren bir kadınla ilgili vaka raporundan beri biliniyor. Vulva veya vajinada ağrı, yanma, kaşıntı ve şişlik gibi lokal reaksiyonlar ve tüm vücuda yayılan kaşıntı, yüz, dudaklar ve dilde şişlik, nefes almada zorluk ve hatta yaygın anafilaksi gibi sistemik reaksiyonları içeren belirtiler hızla ilerleyebiliyor.

SPH’nin ne kadar yaygın olduğu ise bir diğer şaşırtıcı gerçek. Yapılan çalışmalar, cinsel ilişki sonrası semptom bildiren kadınların yaklaşık yüzde 12’sinin muhtemel SPH’ye sahip olabileceğini gösteriyor. Ancak 2024 itibarıyla son birkaç on yılda yalnızca yaklaşık 50 vaka resmi olarak bildirilmiş olması, durumun büyük ölçüde teşhis edilemediğini öneriyor.

Kendine alerjisi olan erkekler ve tükürük tepkileri

Meni alerjileri çoğunlukla kadınları etkilese de, erkekler de bu alerjilerden tamamen kaçınamayabiliyor. Son derece nadir de olsa, bir erkeğin kendi menisine alerjisi olması mümkün. Orgazm Sonrası Hastalık Sendromu (POIS) olarak bilinen bu durum, ejakülasyondan hemen sonra yorgunluk, beyin sisi ve kas ağrıları gibi grip benzeri semptomlara neden oluyor ve otoimmün veya alerjik bir reaksiyon olduğu düşünülüyor.

Meni alerjisi kadar yaygın olmasa da, anekdotsal kanıtlar servikovajinal sıvı alerjilerinin de gelişebileceğini gösteriyor. Doktorlar, cinsel ilişkiden sonra cinsel organlarında kaşıntı ve kızarıklık bildiren hastalarla karşılaşsa da, bu durumun gerçek bir alerji olup olmadığı konusunda şüpheler devam ediyor.

Meni gibi kaçınılması görece olarak kolay olan vücut sıvıların yanı sıra, tükürük ve ter alerjileri gibi var olan diğer alerji örnekleri hayatı çok daha zorlaştırabiliyor. Tükürük alerjilerinde suçlu genellikle tükürüğün kendisi değil, içindeki alerjenler oluyor. Örneğin, gıda alerjisi olan bir kişi, alerjisi olduğu yiyeceği yemiş biriyle öpüştükten sonra reaksiyon gösterebilir. İlginç bir şekilde, alerjisi olan gıdanın vücut tarafından tamamen emilmesinden saatler sonra bile, partnerin tükürüğü bu alerjeni taşımaya devam edebiliyor.

Ter alerjisi ise genellikle kişinin kendi terine karşı geliştirdiği bir reaksiyon. Kişi terlemeye başladığında veya egzersiz yaptığında, ter içindeki belirli bir proteine karşı kurdeşen dökebilir. Ancak geçmiş vakalara bakıldığında, eşinin ve oğullarının terine karşı alerjik reaksiyon geliştiren bir kadının kaydedilen ilk vaka olduğu görülüyor ve bu da başka insanların terine karşı da alerji geliştirmenin mümkün olduğunu kanıtlıyor.

En ağır durum: Suyun kendisine karşı alerji

Bu reaksiyonların çoğu, sıvının kendisinden çok, sıvının taşıdığı ikincil bir alerjene karşı oluşsa da, suyun kendisine karşı alerji geliştirilmesi de mümkün. Aquajenik ürtiker olarak bilinen bu son derece nadir rahatsızlık, esasen her türlü suya karşı alerji olarak değerlendirilebilir.

Bu alerjinin belirtileri, cildin suyla temas ettiği her yerde anında veya dakikalar içinde kaşıntılı kabarıklıklar şeklinde ortaya çıkıyorr. En zorlayıcı yanı ise, ter, tükürük ve hatta gözyaşları gibi vücut sıvılarının bile reaksiyonu tetikleyebilmesi. Suyla temasın kaçınılmaz olduğu düşünüldüğünde, duş almak, yağmura yakalanmak veya bir bebeği kucaklarken üzerine tükürülmesi bile fiziksel bir kabusa dönüşebilir. Bu yüzden, “başka insanlara karşı alerjinin” en şiddetli hali olarak kabul ediliyor.