Günlük hayatta fark etmeden devam eden bazı alışkanlıklar, uzun vadede enerji tüketimini ciddi oranda etkileyebiliyor. Bunların başında ise kullanılmadığı halde prizde bırakılan elektronik cihazlar geliyor. Her ne kadar kapalı durumda olsalar da, birçok cihaz “bekleme modu”nda çalışmaya devam ederek enerji tüketmeyi sürdürüyor. Bu sessiz tüketim, fark edilmediği sürece hem çevresel etkileri hem de elektrik faturaları açısından önemli bir yük haline gelebiliyor.

Evlerde kullanılan bazı elektronikler, diğerlerine kıyasla bekleme modundayken çok daha fazla enerji harcıyor. Her cihazı tek tek prizden çekmek pratik olmasa da, belirli cihazlara odaklanmak ve küçük değişikliklerle enerji tasarrufu sağlamak mümkün. Özellikle nadiren kullanılan veya sadece belirli zamanlarda ihtiyaç duyulan cihazlarda bu tür bir alışkanlık, uzun vadede anlamlı farklar yaratabiliyor.

Hangi cihazlar bekleme modunda daha fazla enerji tüketiyor?

Kahve makineleri, bekleme modunda enerji harcayan cihazlar arasında ilk sıralarda yer alıyor. Dijital saat göstergeleri, zamanlayıcı sistemleri veya sürekli sıcak suya hazır olma özellikleri, cihazın fişe takılı kaldığı her an enerji çekmeye devam etmesine yol açıyor. Yılda 70 watt’a kadar enerji tüketebilen bu cihazları sadece kullanım sırasında fişe takmak ya da zamanlayıcı priz kullanmak, hem enerji hem de maliyet açısından daha verimli bir yaklaşım olabilir.

Bilgisayarlar da bekleme tüketimi yüksek olan cihazlar arasında. Özellikle oyun bilgisayarları gibi yüksek performanslı sistemler, kapalı gibi görünseler bile uyku modunda enerji çekmeye devam eder. Ekran kartı, harici sabit disk ve çevre birimleri gibi donanımlar bu tüketimi artıran başlıca etkenler arasında yer alır. Yapılan tahminlere göre, bir bilgisayar ve çevre birimlerinin yıllık bekleme modundaki enerji maliyeti 30 dolara kadar çıkabiliyor. Kullanım dışı kaldığında bilgisayarı tamamen kapatmak ya da fişini çekmek, özellikle sık seyahat eden ya da bilgisayarını her gün kullanmayan kişiler için mantıklı bir tercih olabilir.

Benzer şekilde oyun konsolları da dikkat çeken bir başka örnek. Örneğin PlayStation 5’in “dinlenme modu”, cihaz güncellemeleri indirirken ya da oyunları bıraktığınız yerden devam ettirirken enerji tüketmeye devam eder. Her ne kadar bu özellikler kullanım kolaylığı sunsa da, bekleme modunda harcanan enerji uzun vadede önemli bir maliyete dönüşebilir. Konsolu kullanmadığınız zamanlarda tamamen kapatmak ve mümkünse fişten çekmek, tüketimi azaltmak açısından etkili bir adım olur.

Modem ve yönlendiriciler de masum değil

İnternet bağlantısı ev hayatının ayrılmaz bir parçası haline geldiği için modem ve yönlendiriciler çoğu zaman hiç kapatılmıyor. Ancak bu cihazlar gün boyunca sürekli enerji tüketmeye devam eder. Üstelik evde kullanılan mesh sistemler gibi daha gelişmiş yapılar, toplam tüketimi daha da yukarı çeker. Özellikle Wi-Fi 6E ve Wi-Fi 7 gibi yeni nesil yönlendiriciler daha güçlü performans sunsa da, bu performansın enerjiye olan etkisi de göz ardı edilemez. Eğer gece boyunca internet bağlantısına ihtiyaç duymuyorsanız, yönlendiriciyi kapatmak ya da zamanlayıcı ile çalışmasını sınırlandırmak elektrik tüketimini azaltabilir.

Bekleme modunda enerji çeken cihazlar arasında bazen gözden kaçan örnekler de bulunur. Şarj cihazları, Blu-ray oynatıcılar, ısıtmalı evcil hayvan yatakları gibi ürünler az kullanılsalar bile fişe takılı kaldıklarında enerji tüketmeye devam eder. Bu tür cihazları kullanmadığınız zamanlarda prizden çıkarmak, hem gereksiz tüketimi önler hem de toplam tasarruf oranını artırır.

Elbette tüm cihazları her gün prizden çekmek herkes için uygulanabilir bir alışkanlık olmayabilir. Ancak enerji tüketimini daha iyi kontrol altına almak isteyenler için daha bilinçli bir yaklaşım mümkün. Örneğin, bir enerji ölçer cihaz edinerek hangi cihazların bekleme modunda ne kadar enerji harcadığını doğrudan ölçebilir, tüketimi yüksek olanlara odaklanabilirsiniz.

Küçük alışkanlıklarla gelecek kazançlar

Her cihazın tek başına sağladığı tasarruf düşük görünebilir. Ancak bu tasarrufları bir araya getirdiğinizde yıl sonunda faturada gözle görülür bir fark oluşacaktır. Üstelik bu yaklaşım yalnızca bireysel maliyetleri azaltmakla kalmaz, aynı zamanda genel enerji tüketiminin düşmesine de katkı sağlar. Bu nedenle hangi cihazları ne zaman fişten çekmeniz gerektiğine dair kendi dengenizi kurmak, hem ekonomik hem de çevresel açıdan yerinde bir adım olabilir.