Küresel salgın sona ermiş olsa da, COVID-19’un etkileri beklenenden çok daha uzun sürecek ve nesiller boyu devam edecek gibi görünüyor. Geçen hafta yayınlanan yeni bir araştırma, hamilelik döneminde COVID-19 enfeksiyonu geçiren annelerin çocuklarında, otizm spektrum bozukluğu (OSB) ve diğer nörogelişimsel sorunların ortaya çıkma olasılığının daha yüksek olduğunu gösteriyor.

Boston’daki Mass General Brigham sağlık sisteminde çalışan bilim insanları, pandeminin zirve yaptığı dönemde gerçekleşen on sekiz binden fazla doğumu analiz etti. Elde edilen bulgular, enfekte olan kadınların çocuklarının, yaşıtlarına göre otizm veya konuşma gecikmesi gibi gelişimsel sorunlarla teşhis edilme riskinin mütevazı ancak belirgin bir şekilde arttığını ortaya koydu.

Obstetrics & Gynecology dergisinde yayımlanan bu çalışma, bulguların kesin olmamakla birlikte, SARS-CoV-2’ye hamilelik sırasında maruz kalan çocukların uzun vadeli nörogelişimsel olarak izlenmesinin ne kadar önemli olduğunu vurguluyor.

Risk faktörleri ve aşı güveninin azalması

COVID-19’un hamile kadınlar için daha tehlikeli olduğu zaten biliniyordu. Enfekte olan annelerin ciddi hastalık geçirme olasılığının daha yüksek olmasının yanı sıra, çocuklarının erken doğum veya diğer komplikasyon riskleri de artıyordu. Ancak bu çalışma, özellikle annelerin geçirdiği COVID-19’un çocuktaki otizm riskini inceledi. Otizm, genellikle genetik ve çevresel faktörlerin karmaşık bir etkileşiminden kaynaklansa da, annede ateş gibi bazı enfeksiyonlar da otizm riskiyle ilişkilendiriliyor.

Araştırmacılar, Mart 2020 ile Mayıs 2021 arasında doğum yapan 18.000’den fazla kadının verilerini inceledi. Analizler sonucunda, diğer faktörler de hesaba katıldığında, hamilelik sırasında COVID-19’a maruz kalmanın çocuklarda bir nörogelişimsel rahatsızlığa yakalanma riskini yüzde 29 artırdığı görüldü. Bu risk, annenin üçüncü trimesterde enfekte olması durumunda ve erkek çocuklarda daha belirgindi.

Çalışmanın kıdemli yazarı ve maternal-fetal tıp uzmanı Andrea Edlow, bu bulguların COVID-19’un hamilelikteki diğer enfeksiyonlar gibi sadece anne için değil, aynı zamanda fetüsün beyin gelişimi için de risk oluşturabileceğini gösterdiğini belirtti. Edlow, bu sonuçların özellikle aşılara olan güvenin azaldığı bir dönemde, hamilelikte COVID-19 enfeksiyonunu önlemeye çalışmanın hayati önem taşıdığını desteklediğini ifade etti.

Ne yazık ki, ABD’de aşıya olan güvenin azalmasıyla birlikte, uzman görüşleri de çelişkili bir tablo çiziyor. Amerikan Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanları Koleji gibi bağımsız uzman grupları COVID-19 aşısını tavsiye etmeye devam ederken, bazı siyasi figürler ise tam tersi yönde tavsiyelerde bulunuyor.

Araştırma, annedeki COVID-19 ile çocuktaki nörogelişimsel sorunlar arasında yalnızca bir korelasyon gösterse de, enfeksiyonun otizm risk faktörlerinden biri olan yüksek ateşle bağlantısı gibi potansiyel mekanizmaların daha fazla incelenmesi gerekiyor. Yeni sonuçlar, anne adaylarının kendilerini enfeksiyondan koruma ve aşı tavsiyelerine uyma gerekliliğini güçlü bir şekilde destekliyor.