Nükleer enerji, aslında temiz ve etkili bir enerji çözümü olabilir ancak bu mekanizmadan enerji üretmek için çok büyük yatırım ve devasa nükleer santraller gerekiyor. Fakat bu durum da artık değişebilir gibi görünüyor.

ABD Enerji Bakanlığı (DOE) şimdi mikro reaktörlerin kullanıma girmesi için çalışma yapıyor. Aslında bu tür minik reaktörler, yıllarca yakıt almadan çalışabilen nükleer denizaltılarda kullanılıyor. Ancak bunlar 80’li yılların teknolojisiyle üretilmiş askeri reaktörler.

Mikro reaktörler, 1 ila 50 megavat arası güç üretebilen küçük nükleer reaktörler olarak tanımlanabilir. Bunlar, geleneksel reaktörlerle kıyaslandığında oldukça küçük. Örneğin, Westinghouse’un eVinci modeli 5 megavat, Radiant’ın Kaleidos modeli ise 1,2 megavat enerji üretiyor.

Bu kompakt reaktörler, kalabalık kentleri beslemek yerine; uzaktaki veri merkezleri, küçük yerleşimler veya afet sonrası enerji üretimi gibi düşük ihtiyaçlı alanlarda büyük avantaj sağlıyor. DOE’ye göre bu reaktörler tek başına, elektrik sisteminden uzakta kalan bölgelerde birçok eve yeterli elektrik sağlayabilir.

Bu sistemlerin en büyük özelliklerinden biri taşınabilir olmaları: Trenle, tırla veya uçakla kolayca nakledilebiliyorlar. Bu sayede doğal afetler, siber saldırılar gibi beklenmedik olaylarda devreye sokulabiliyorlar.

Mini reaktörler dönemi için deneyler başladı

Westinghouse’un eVinci ve Radiant’ın Kaleidos reaktörleri, şimdi DOE’ün desteğiyle dünyanın ilk “kamyon” boyutundaki mikro reaktör deneylerini yapıyor. Eğer başarılı olursa ABD bu mini nükleer santrallerden çok sayıda sipariş vererek, ihtiyaç halinde kullanmak üzere depolarda saklayacak gibi görünüyor.

Türkiye’nin de acil durumda enerji ihtiyacını karşılamak için bu tür çözümler geliştirmesi mantıklı olabilir. Türkiye’de şu anda, bilimsel amaçla kullanılan bir adet “mini reaktör” bulunduğunu biliyoruz.