Massachusetts Institute of Technology (MIT) araştırmacıları, uzay keşfi alanında dijital haritalamanın geleceğini şekillendirebilecek yeni bir teknoloji geliştirdi. 2 Ağustos 2025’te tamamladıkları ve Cornell University aracılığıyla yayımlanan makalelerini yakın zamanda Institute of Electrical and Electronics Engineers (IEEE) dergisine sunan ekip, Mars gibi GPS erişiminin bulunmadığı gezegenlerde daha hassas iniş ve navigasyon için gereken dijital arazi haritalarının üretiminde devrim yaratabilecek bir yöntem önerdi.

Günümüzde, Mars gibi uzak gezegenlerde keşifler yapmak giderek daha karmaşık hale geliyor. Bu tür görevler için dijital arazi haritalarına (DTM) büyük ihtiyaç duyuluyor, ancak mevcut harita üretme yöntemlerinde pek çok zorluk bulunuyor. Örneğin, görüntülerin elle temizlenmesi gerekmesi ve ışık koşullarındaki tutarsızlıkların harita doğruluğunu olumsuz etkilemesi bu süreçleri zorlaştırıyor. MIT ekibi, bu zorlukları aşmak için sinirsel hacimsel işleme (neural volume rendering) gibi yapay zeka tabanlı teknikler üzerinde çalışarak önemli bir çözüm önerdi.

Ekibin geliştirdiği bu yeni yaklaşım, “Sinirsel Arazi Haritaları” (Neural Terrain Maps – NTM) olarak adlandırılıyor. Bu yöntem, uydu görüntülerini gelişmiş yapay zeka teknikleriyle işleyerek, kusurlu verilerden bile yüksek çözünürlüklü, detaylı 3D haritalar üretiyor. Bu teknolojinin Mars gibi hedeflere yönelik görevlerde, örneğin suyun varlığını araştırma çalışmalarında önemli katkılar sağlayabileceği düşünülüyor.

NTM’nin en büyük avantajlarından biri, görüntülerin kalite sorunları olsa bile çok daha hızlı ve doğru sonuçlar elde edilmesini sağlaması. Ekip, GAN ve transformer tabanlı yapay zeka araçları kullanarak, görüntülerin temizlenmesini ve daha verimli hale getirilmesini sağladı. Ayrıca, ışık koşullarının düzensiz olduğu bölgelerde, Shape-from-Shading (gölgelendirme kaynaklı şekil) gibi yöntemler de kullanarak verilerin doğruluğunu artırdılar.

Araştırmanın bir diğer önemli noktası, 3D sahne rekonstrüksiyonunda kullanılan mevcut Neural Radiance Fields (NeRF) yönteminin bazı sorunlarına değinmesiydi. NeRF, kamera ayarları bilinen görüntülerden sahne oluşturabiliyor, ancak sahne geometrisi çoğunlukla dolaylı bir şekilde saklandığı için gerçek arazi şekillerini oluşturmak ek işlem ve manuel müdahale gerektiriyor. MIT ekibi, geliştirdikleri NTM’nin bu dezavantajları ortadan kaldıracağı ve Mars’taki Gale Krateri üzerinde yapılan testlerde NeRF’den çok daha başarılı sonuçlar verdiğini belirtiyor.

NTM, özellikle daha önce haritalanmamış veya veri kısıtlamaları olan gezegen yüzeylerinde büyük fayda sağlayacak gibi görünüyor. Ekip, bu teknolojinin, Dünya ve Mars’tan elde edilen hem gerçek hem de sentetik uydu verileriyle test edildiğini ve geleneksel haritalama yöntemlerinin başarısız olduğu yerlerde başarılı sonuçlar elde edildiğini belirtiyor. Bu durum, NTM’nin gelecekteki uzay keşiflerine büyük katkı sağlayabilecek potansiyele sahip olduğunu gösteriyor.