Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi, 2026 Mart ayında gerçekleşecek 98. Oscar töreni öncesi filmlerde üretken yapay zeka (AI) kullanımına dair ilk resmi kuralını duyurdu.

Yeni düzenleme, yapay zekanın bir filmin Oscar’a aday olma sürecine “ne avantaj sağlayacağını ne de zarar vereceğini” belirtiyor. Akademi böylece, AI kullanımına temkinli ve nötr bir yaklaşım benimseyerek tartışmalara açık bir kapı bırakmış oldu.

2024’ün Tartışmalı Filmleri ve Akademi’nin Tepkisi

Bu karar, 2024 Oscar sezonunda En İyi Film adayları arasında yer alan ve AI kullanımıyla gündeme gelen The Brutalist ve Emilia Perez filmleri sonrasında geldi. Bu yapımlarda, oyuncu performanslarının dijital olarak değiştirilmesi ve sahnelerin yapay zeka ile tasarlanması sinema dünyasında büyük yankı uyandırmıştı.

Yeni Kurallarla Gelen Değişiklikler

Akademi’nin AI ile ilgili bu kararı, üç önemli değişiklikle birlikte açıklandı:

  • Akademi üyeleri, artık oy verdikleri her kategorideki tüm aday filmleri izlemek zorunda olacak.

  • Yeni bir ödül kategorisi olan “Achievement in Casting” ödülü, 10 aday arasından seçilecek.

  • Ülkeler, vatandaşları, daimi sakinleri veya mülteci/sığınmacı statüsüne sahip bireylerce yaratıcı şekilde yönetilen yapımları aday gösterebilecek.

Nötr Kalmak: Güvenli Bir Tercih mi, Gelişime Engel mi?

Akademi’nin üretken AI konusundaki bu tarafsız tutumu, Hollywood’un teknolojik yeniliklere verdiği hızlı yanıtlarla çelişiyor gibi görünüyor. Sinema endüstrisi, AI teknolojilerinin hem yaratıcı hem teknik süreçlerde daha fazla yer aldığı bir döneme girerken, bu nötr duruş gelecekte daha yoğun tartışmalara neden olabilir.

AI Kullanımının Sınırları Nerede?

AI’ın sinemadaki rolü ilk kez eleştirilmiyor. 2023 yapımı korku filmi Late Night with the Devil, yalnızca birkaç saniyelik AI görüntüleri nedeniyle tepki almış, ancak bu durum Oscar yolculuğunu doğrudan etkilememişti. Zira korku türü, Akademi’de nadiren öne çıkıyor.

Öte yandan gerçek olaylara dayanan ve 10 adaylık alan The Brutalist filmi, seslendirmede AI kullanımına dair tartışmalara neden oldu. Özellikle Adrien Brody’nin yapay zekâ yardımıyla düzenlenen Macar aksanı bu tartışmanın merkezindeydi. Oyuncunun performansı ödüle layık görülse de, bu başarının AI müdahalesine bağlı olup olmadığı hâlâ belirsiz.

Gerçekçilik mi, Yıldız Gücü mü?

Filmde yer alan bazı Macarca seslerin Brody için bile telaffuzunun zor olduğu, bu yüzden AI desteğiyle düzenlendiği ifade ediliyor. Brody ve rol arkadaşı Felicity Jones otantik bir aksan yakalamaya çalışmış olsa da, editör Dávid Jancsó en iyi sonucu elde etmek için AI destekli bir çözüm kullandı. Bu durum, AI’ın sinemadaki “yaratıcı dokunuşlar” kapsamında ne kadar meşru kabul edileceği sorusunu gündeme getiriyor.

Gelecekte Ne Bekleniyor?

AI teknolojisinin sinema sektöründen tamamen çekilmesi mümkün görünmüyor. Aksine, bu teknoloji giderek daha yaygın biçimde kullanılacak gibi. Ancak bazı izleyiciler ve yapımcılar, yapay zekâdan tamamen uzak durulduğunu özellikle vurgulayan yapımları tercih edebilir. Hugh Grant’in yer aldığı korku filmi Heretic, jeneriğinde “AI kullanılmamıştır” ifadesiyle bu akımı başlatanlardan biri oldu bile.

Akademi, bu konuda kesin ve bağlayıcı kurallar koymaktan şimdilik kaçınsa da, yapay zekânın sektördeki yükselişi göz önüne alındığında, bu son düzenlemenin de bir başlangıç olduğu söylenebilir.