Kullanıcıların çevrimiçi dünyada bıraktığı dijital ayak izi son yıllarda hızla büyüdü. Sosyal medya hesapları, eski yorumlar, paylaşılan fotoğraflar, forum gönderileri ve hatta eski ilan sitelerindeki kayıtlar gibi birçok kişisel bilgi, uzun süre erişilebilir kalıyor ve zaman içinde çeşitli riskler oluşturabiliyor. Bu veriler; insan kaynakları birimlerinin işe alım süreçlerinde, reklam verenlerin hedeflerinde veya dolandırıcıların faaliyetlerinde ilgi odağı haline gelebiliyor. Özellikle veri ihlallerinden sızan bilgiler, kişisel verilerin ifşası anlamına gelen doxing veya taciz amaçlı kullanımlara da yol açabiliyor.

Siber güvenlik şirketi Kaspersky, çevrimiçi ortamdaki kişisel bilgi miktarını azaltmak ve dijital ayak izini yönetmek isteyen kullanıcılar için alınabilecek önlemleri içeren bir rehber paylaştı.

Alınabilecek önlemler şu şekilde sıralanıyor:

1. Düzenli Öz-Arama Yapın

Kendi isminizi arama motorlarında aratarak, geçmişte hangi sitelere kayıt olunduğu veya unutulan hesaplar tespit edilebilir. Bu aynı zamanda, adınızı kullanan sahte veya taklit hesapların belirlenmesine de yardımcı olabilir.

2. Eski Hesapları ve Paylaşımları Silin

Arama sonuçları veya kişisel hafıza ile belirlenen hesap listesi çıkarıldıktan sonra, artık kullanılmayan veya güncelliğini yitirmiş hesapların silinmesi öneriliyor. Hesapları tespit etmek için yalnızca arama sonuçlarına güvenmek yerine, e-posta arşivleri taranarak hangi sitelerden bildirim alındığı kontrol edilebilir. Tarayıcılarda veya parola yöneticilerinde kayıtlı şifreler de ipucu verebilir.

3. “Gölge Profiller” Konusuna Dikkat

Yalnızca kullanıcı tarafından açılan hesaplar sorunun yarısıdır. Bazı sosyal medya platformları, hesap silinse bile kullanıcıya dair verileri içeren “gölge profiller” oluşturabilir. Bu profiller, kullanıcının doğrudan paylaşmadığı bilgilerden de oluşabilir. Örneğin, bir uygulamaya telefon rehberine erişim izni verilmişse, rehberdeki veriler bu profillerin bir parçası haline gelebilir. Hatta bazı hizmetlerin, hiç kayıt olmamış kullanıcılar adına bile farklı platformlardan ve açık kaynaklardan veri toplayarak bu tür profiller oluşturduğu belirtiliyor.

Bu durumu tamamen engellemek zor olsa da, eski uygulamalar gözden geçirilerek kamera, fotoğraf, kişi listesi veya konum gibi hassas verilere verilen erişim izinleri iptal edilebilir. Yeni uygulamalarda da izinler dikkatli yönetilmelidir.

4. Veri İhlali Takip Sistemlerini Kullanın

Her gün yeni veri sızıntıları yaşanmaya devam ediyor ve milyonlarca kişinin kişisel verisi (IP adresi, telefon numarası, e-posta adresi, ödeme bilgisi gibi) açığa çıkabiliyor. “Have I Been Pwned” gibi siteler, e-posta adresini girerek sızan veri tabanlarında yer alıp almadığınızı kontrol etme imkanı sunar.

Kapsamlı koruma için bazı güvenlik hizmetlerinin e-posta adresinin yanı sıra telefon numaralarını da izleyerek olası bir sızıntı durumunda anında uyarı almayı sağlayabileceği belirtiliyor. Bireysel kullanıcıların veri sızıntılarını tamamen önlemesi mümkün olmadığından, yeni hesaplar oluştururken paylaşılan kişisel bilgileri sınırlamak en etkili savunma yöntemi olarak görülüyor.

5. E-posta Kutunuzu Temizleyin

Kişisel bilgileri içeren eski e-postalar da dijital ayak izinin bir parçasıdır. E-posta kutusunda “şifre”, “kimlik”, “hesap” gibi anahtar kelimelerle arama yapılarak hassas veriler içeren iletiler silinebilir. Kullanılmayan bülten ve e-posta listelerinden abonelikleri kaldırmak da e-posta adresinin pazarlama veri tabanlarından sızma riskini azaltmaya yardımcı olur.

6. Yerel İzleri Silin

Tüm cihazlarda en az ayda bir kez tarayıcı geçmişinin, çerezlerin ve önbelleğin temizlenmesi tavsiye edilir. Alternatif olarak, tarayıcıyı kapattığınızda bu verileri otomatik olarak silecek şekilde ayarlamak da mümkündür. Bu önlem, cihaza yetkisiz erişim sağlanması durumunda toplanabilecek bilgileri sınırlandırır. Akıllı telefonlarda ise reklam kimliğinin devre dışı bırakılması veya düzenli aralıklarla sıfırlanması öneriliyor.

7. Gizlilik Ayarlarını Gözden Geçirin

Popüler sosyal medya platformları, hizmetler ve işletim sistemlerindeki gizlilik ayarlarının nasıl yapılandırılacağını öğrenmek için siber güvenlik uzmanlarının ücretsiz çevrimiçi araçları ve rehberleri kullanılabilir.