Yıllardır bilim insanlarını meşgul eden bir soru var: Neden daha zeki çocuklar genellikle daha uzun yaşıyor?

Geçmişte yapılan birçok araştırma, genç yaşta yüksek IQ puanına sahip kişilerin, 70 yaşına kadar hayatta kalma olasılığının daha düşük puanlı akranlarına göre belirgin şekilde yüksek olduğunu göstermişti. Ancak bu durumun nedeni uzun süredir tam olarak açıklanamıyordu.

Genetik bağlantı ortaya çıktı

Edinburgh Üniversitesi’nden araştırmacılar, büyük ölçekli veri analizleri sonucunda bu gizemin ardındaki önemli bir ipucunu buldu.

Yapılan çalışma, çocukluk dönemi zekâsı ile yaşam süresi arasında genetik bir bağlantı olduğunu ortaya koydu.

Uzmanlar, bu bulgunun zekâ ile uzun ömür arasındaki ilişkiyi anlamada “kritik bir ilerleme” olduğunu belirtiyor.

Sadece genler değil, çevre de etkili

Araştırmanın yazarlarından Dr. David Hill, “Bu bağlantı kaçınılmaz değil,” diyerek uyarıyor.
Hill’e göre, çevresel faktörler değiştirildiğinde hem zekâyla hem de uzun yaşamla ilişkilendirilen genlerin etkisi de değişebiliyor.

400 binden fazla kişinin verisi incelendi

Bilim insanları, 6 ila 18 yaş arasındaki çocukların bilişsel becerilerine ait genetik verileri, yaşam süresiyle ilgili genetik verilerle karşılaştırdı.

400 binden fazla kişiyi kapsayan bu geniş çalışma, iki faktör arasında güçlü bir genetik bağ olduğunu kanıtladı.

Neden böyle bir ilişki var?

Dr. Hill, bu ilişkinin birkaç olası açıklaması olduğunu söylüyor:

Birinci olasılık, çocuklukta daha yüksek bilişsel kapasiteye sahip olmanın, daha iyi eğitim fırsatları ve dolayısıyla sağlıklı yaşam koşullarına erişim sağlaması.

İkinci olasılık ise, zekâyı artıran genetik farklılıkların, çevresel zorluklara karşı daha dayanıklı bir beyin ve vücut gelişimini desteklemesi.

Uzun yaşam sadece genlerle sınırlı değil

Araştırma ekibi, bu genetik ilişkinin uzun yaşamın tek belirleyicisi olmadığını özellikle vurguluyor.
Yine de, risk altındaki bireylerin erken tespiti, hedefe yönelik sağlık önlemlerinin alınmasını sağlayabilir.

Erken zihinsel gelişimin önemi

Araştırmacılar, çocukluk döneminde bilişsel gelişimi desteklemenin, yalnızca akademik başarıyı değil, yaşam boyu sağlığı da etkileyebileceğini belirtiyor.

“Eğitim politikaları ve erken çocukluk dönemi programları, bilişsel gelişimi artırarak toplum sağlığı üzerinde daha önce tahmin edilenden geniş bir etki yaratabilir,” ifadelerini kullandılar.

Önceki çalışmalar da benzer sonuçlar verdi

Daha önce yapılan bir araştırmada da, gençlikte test puanındaki her artışın, ölüm riskini ortalama yüzde 24 oranında azalttığı tespit edilmişti.

Bu ilişki, hem erkeklerde hem de kadınlarda benzer şekilde gözlemlenmişti.