AMD ve üreticilerden yanan Ryzen 7000 işlemciler hakkında resmi açıklama

Geçen haftadan bu yana AMD’nin yeni nesil Ryzen 7000 ve Ryzen 7000X3D işlemcilerinde yanmasıyla ilgili birkaç vaka yaşandı. Öncelikle tekrardan belirtelim, yaşanılan sorunların sayısı çok yüksek değil ancak problemin kendisi ciddi. Öyle ki, sorunun yaşandığı sistemlerde hem AM5 soketli anakart hem de işlemci tamamen kullanılamaz hale geliyordu. Konu hakkında resmi kaynaklardan açıklama ise geldi.

Sorunun hem AM5 anakarta hem de CPU’ya zarar veren çipe aşırı voltaj verilmesinden kaynaklandığı bildirildi. Sorunun, üreticiler tarafından sağlanan BIOS’larda hız aşırtma işlemlerinde yükseltilen voltaj ayarlarından kaynaklandığı saptandı. MSI ve Asus gibi birkaç anakart satıcısı bu duruma erken tepki vererek voltajları kısıtlamak için mevcut AM5 anakartları için güncel BIOS’ları yayınladı.

AMD’den resmi açıklama

AMD tarafından Anandtech’e yapılan resmi açıklamalarda şu ifadelere yer verildi: “Hız aşırtma sırasında aşırı voltajın anakart soketine ve pin pedlerine zarar vermiş olabileceğini iddia eden sınırlı sayıda çevrimiçi raporun farkındayız. Bu durumu aktif olarak araştırıyoruz. Anakart BIOS ayarları aracılığıyla Ryzen 7000X3D CPU’lara uygulanan voltajların ürün özellikleri dahilinde olmasını sağlamak için ODM ortaklarımızla birlikte çalışıyoruz. CPU’su bu sorundan etkilenmiş olabilecek herkes AMD müşteri desteğiyle iletişime geçmelidir.”

Öte yandan sorunlar sadece AMD Ryzen 7000X3D 3D V-Cache CPU’larla sınırlı değil, son birkaç gündür gördüğümüz gibi standart Ryzen 7000 CPU’lar da bu sorundan etkileniyor. Manuel hız aşırtma ile yükseltilen voltajlar hem işlemciye hem de anakarta kalıcı olarak zarar verebiliyor.

AMD, kullanıcılardan müşteri desteğine ulaşmalarını istemiş olsa da, AMD ve anakart üreticilerinin belirttiğine göre, sorun resmi garanti kapsamında olmayan manuel voltaj ve hız aşırtmadan kaynaklandığından, herhangi bir ürün değişiminin sunulup sunulmayacağı kesin değil. Benim gördüğüm kadarıyla sorunu yaşayanların değişim talepleri olumlu sonuçlanmış durumda.

Anakart üreticilerinden resmi açıklama

Yanma sorununun en fazla yaşandığı anakartların başında gelen Asus, halihazırda AM5 anakartları için yayınlanmış olan tüm eski BIOS sürümlerini kaldırdı/kaldırıyor. Ürün sayfalarında sadece güncel BIOS’lar mevcut olacak. Benzer şekilde MSI, ASRock, Biostar ve diğerleri de güncel BIOS’ları yayınlıyor. Firmalardan yapılan açıklamaların ortak noktaları aynı şeyi söylüyor: Aşırı voltajlar Ryzen 7000X3D işlemcileri anında öldürüyor.

Bilindiği üzere Ryzen 7000X3D işlemcilerde hız aşırtma uygulanamıyor ancak PBO2 ve EXPO bellek yoluyla performans ayarına ve DRAM hız aşırtmalarına izin veriliyor. Ancak hem AMD hem de üreticilerin yaptıkları incelemeler sonucunda ortaya çıkıyor ki EXPO etkinleştirilir etkinleştirilmez CPU SOC ve CPU VDDIO/MC voltajları 1.36-1.4v’a hatta bezen 1.5V’a kadar yükselebiliyor. Bunlar özellikle Ryzen 7000X3D işlemcilerinin dayanabileceğinden çok yüksek değerler.

Asus ve MSI (muhtemelen diğerleri de) yeni BIOS sürümlerinde voltajları 1.3V ile sınırlamaya başladılar. Dolayısıyla eğer Ryzen 7000X3D veya Ryzen 7000 işlemciler kullanıyorsanız yeni BIOS sürümlerine geçmenizi öneririz. Eğer halihazırda bellek veya CPU hız aşırtma uygulamışsanız bunları geri almanızı ve BIOS’unuzu güncellemenizi tavsiye ederiz. Öte yandan, kafalarda soru işareti kalmaması açısından bir kez daha belirtmek isterim: Yaşanılan sorun az sayıda kullanıcıyı etkilemekte. Hız aşırtma yapmayan kullanıcılar için mevcut BIOS’lar dahil herhangi bir risk söz konusu değil.