Cloud Nedir? Bulut Bilişim Hizmetleri Türleri

Örneğin, Gmail veya Yahoo gibi e-posta hizmetlerini birçoğunuz
duymuş hatta kullanmışsınızdır. Bu hizmetlerde, tüm e-posta’lar
masaüstünüzün sabit sürücüsü yerine bulut sunucularında depolanır.
Yani bu e-posta’lara internet üzerinden herhangi bir yerden ve
herhangi bir cihazdan istediğiniz an erişebilirsiniz. Bu noktada
bulut bilişim, işletmelerin fiziksel sunucu bulundurmalarına gerek
kalmadan faaliyetlerini yönetmelerine imkan tanır.

Bulut Bilişim Nedir?

Bulut bilişim yani cloud
computing, geliştirme araçları, uygulamalar, sunucular ve veri
tabanları gibi BT kaynaklarına internet üzerinden erişim anlamına
gelir. Uzak bir veri merkezi bu BT kaynaklarını barındırır ve bir
bulut hizmet sağlayıcısı (CSP) bunları yönetir. Çoğu işletme,
bulutu veri yedekleme, felaket kurtarma, büyük veri analitiği ve
daha birçok amaç için kullanır.

Örneğin, finansal hizmet sağlayıcıları gerçek zamanlı
dolandırıcılık tespiti ve önlenmesini teşvik etmek ve güçlendirmek
için bulutu kullanmaktadır. Video oyunu yapımcıları oyunlarını
bulut sunucularında barındırmakta ve böylece bu oyunları dünya
çapındaki insanların kullanımına sunmaktadır.

Bulut Bilişimin Öne Çıkan Özellikleri

Bulut bilişimi günümüzün en çok talep gören teknolojilerinden
biri haline getiren bazı önemli özellikler aşağıdaki
şekildedir:

1. Self-servis sağlama

Bulut bilişim, son kullanıcıların gereksinimlerine göre bilgi
işlem kaynaklarını sağlamasına, yönetmesine ve izlemesine olanak
tanır. Bu sayede bilgisayar kaynaklarını sağlamak için herhangi bir
yöneticiye ihtiyaç kalmaz.

2. Esneklik

Esneklik, bulut bilişimin en çok arzu edilen özelliklerinden
biridir. İşletmelerin veya kuruluşların bilgi işlem kaynaklarına
olan talep arttıkça ölçeklerini büyütmelerine ve talep azaldıkça
ölçeklerini küçültmelerine olanak tanır. Bulut bilişimin esnekliği,
yerel altyapı ihtiyacını ve bunun kurulum ve bakımıyla ilgili
maliyetleri önemli ölçüde azaltır.

3. Geniş erişim

İnternet bağlantısını kullanarak, çevrimiçi erişimi destekleyen
herhangi bir yerden ve herhangi bir cihazdan kaynakları alabilir
veya buluta yükleyebilirsiniz.

4. Kullanım başına ödeme

Kullanım başına ödeme, bulut bilişimin en avantajlı
özelliklerinden biridir. İşletmelerin ve kuruluşların yalnızca
kullandıkları hizmetler için ödeme yapmalarına olanak tanır.

5. Esneklik

Esneklik, buluttaki herhangi bir hizmetin herhangi bir
kesintiden kaynaklanan zarardan kurtulmasıdır.

6. Geçiş esnekliği

Bulut bilişim geçiş esnekliği sunarak şirketlerin iş yüklerini
buluta veya buluttan başka bir bulut platformuna kolaylıkla
taşımalarına olanak tanır.

7. Çoklu kiracılık

Bulut bilişimin çoklu kiracılık özelliği, birden fazla
kullanıcının verilerinin güvenliğinden ve gizliliğinden ödün
vermeden aynı uygulamaları veya aynı fiziksel altyapıyı
paylaşmasına olanak tanır.

8. Kaynak havuzlama

Bulut bilişimin kaynak havuzu özelliği, bulut hizmet
sağlayıcılarının aynı kaynak havuzundan birden fazla müşteriye
kaynak sunmasına olanak tanır. Ancak kaynak havuzu, çeşitli
istemcilere gerekli hizmetleri sağlamak için yeterince büyük ve
esnek olmalıdır.

9. Otomasyon

Bulut bilişimde otomasyon, bulutun hizmetleri otomatik olarak
kurma, yapılandırma ve sürdürme yeteneğidir. Bulut bilişimde
otomasyon, manuel çabayı azaltır.

10. Güvenlik

Bulutta depolanan veriler, veri kaybı riskini önlemek için
verilerin bir kopyası oluşturulduğundan ve başka bir sunucuda
depolandığından oldukça güvenlidir. Yani bir sunucudaki veriler
kaybolursa, verilerin kopyalanmış sürümü başka bir sunucudan geri
yüklenebilir.

Bulut bilişimle alakalı detaylı bilgi almak istiyorsanız
Türkiye’nin önde gelen firması Bulutistan’ın Cloud Nedir?
yazısını okuyabilirsiniz.

Bulut Bilişim Hizmetleri Türleri

Üç farklı bulut bilişim hizmeti türü vardır. Bunlar aşağıdaki
şekildedir:

1. Hizmet Olarak Altyapı (IaaS)

Hizmet Olarak Altyapı, kullandığın kadar öde temelinde ağ,
depolama ve bilgi işlem kaynaklarına talep üzerine erişim sağlar.
Küçük ve orta ölçekli şirketler ve işletmeler için mükemmel bir
bulut bilişim çözümüdür.

IaaS, genel, özel ve hibrit altyapı olarak kullanılabilir. IaaS
hizmet modelinde, bir bulut sağlayıcısı sabit diskler, veri
depolama, ağ, donanım ve sunucularla ilgilenirken, kullanıcılar
uygulamaları, işletim sistemlerini ve ara yazılımları yönetmekten
sorumludur.

2. Hizmet Olarak Platform (PaaS)

PaaS, bulutta bir geliştirme ve dağıtım ortamıdır. Müşterilere
kendi uygulamalarını geliştirmek, çalıştırmak ve yönetmek için
eksiksiz bir bulut platformu sağlar. Bulut sağlayıcı müşterilerine,
bir veri tabanı, işletim sistemi, web sunucusu, ağlar, depolama ve
geliştirme araçları içeren bir bilgi işlem platformu sunar.

Bu tür bulut bilişim, uygulamaların daha hızlı geliştirilmesini
sağlar. Birkaç geliştiricinin tek bir proje üzerinde çalıştığı
işletmeler veya şirketler için mükemmel bir çözümdür.

3. Hizmet Olarak Yazılım (SaaS)

SaaS, yazılım uygulamalarının internet üzerinden dağıtılmasını
ve sunulmasını içerir. Bu uygulamalar genellikle web hizmetleri
olarak adlandırılır. İşletmeler ve kuruluşlar bu yazılım
uygulamalarını model başına ödeme veya abonelik tabanlı
fiyatlandırma planları kullanarak kullanır. SaaS modeli,
kullanıcıların yazılım uygulamalarına ve veri tabanlarına
erişmesini sağlar. Bu uygulamaları internet aracılığıyla her yerden
ve her cihazdan kullanabilirler. Microsoft Office 365 SaaS’ın en
iyi örneklerinden biridir.

Bulut Bilişim Dağıtım Modeli

Bir bulut dağıtım modeli, dağıtım için altyapının nerede
olduğuna ve bu altyapıya kimin erişimi olduğuna göre tanımlanır.
Aşağıda listelendiği gibi üç bulut dağıtım modeli veya bulut ortamı
vardır:

1. Özel Bulut

Özel bulut, tek bir kuruluşun sahip olduğu ve kuruluş dışında
kimseyle paylaşılmayan özel bir bulut altyapısıdır. Özel buluttaki
tüm bilgi işlem kaynakları yalnızca bir kuruluş içindeki kişiler
tarafından kullanılabilir. Bu bulut ortamının en önemli
avantajlarından biri, en üst düzeyde bulut güvenliği
sunmasıdır.

Ayrıca özel bulut, kuruluşların depolama, ağ ve diğer bilgi
işlem kaynaklarını kendi gereksinimlerine göre özelleştirmesine
olanak tanır. Bu bulut ortamının tek dezavantajı oldukça pahalı
olmasıdır.

2. Genel Bulut

Bir genel bulut üçüncü taraf bir sağlayıcı tarafından yönetilir
ve çeşitli işletmeler veya şirketler kullandıkça öde fiyatlandırma
planını kullanarak bu buluta erişebilir. Bu nedenle genel bulut,
birden fazla müşteri arasında paylaşılan bir altyapıdır. Bu tür bir
bulut ortamı, düşük bütçeli küçük ve orta ölçekli işletmeler için
uygunudur.

Genel bulutun yönetimi kolay, uygun maliyetli, güvenilir ve
ölçeklenebilirdir. Ancak bununla ilgili tek sorun, özel bulut kadar
güvenli olmamasıdır.

3. Hibrit Bulut

Hibrit bulut, hem genel hem de özel bulutların bir
kombinasyonudur. Hibrit bulutun temel amacı, özel bulutun güvenlik
özelliklerini korurken genel bulutun sunduğu avantajları sağlayan
yüksek oranda ölçeklenebilir bir ortam sağlamaktır. Alternatif
olarak hibrit bulut, tek bir bulut ortamı oluşturmak için
aralarında orkestrasyon sağlayarak en az bir özel bulut ile en az
bir genel bulutu birleştirir.

Özetle, bir genel bulut kritik faaliyetleri gerçekleştirirken,
bir özel bulut kritik olmayan faaliyetleri gerçekleştirir.

Geleneksel Bilgi İşlem vs Bulut Bilgi İşlem

Aşağıdaki tabloda bulut ve geleneksel bilişim arasındaki önemli
farkları bulabilirsiniz:

Geleneksel Bilgi İşlem

Bulut Bilgi İşlem

Dijital varlıkları depolamak ve günlük iş operasyonlarını
yürütmek için eksiksiz bir ağ sistemi çalıştırmak için fiziksel
veri merkezlerini kullanır.

Veri depolama, ağ yetenekleri, uygulamalar, geliştirme araçları
ve sunucular gibi bilgi işlem kaynaklarını internet üzerinden
sunar.

Geleneksel bilgi işlem fiziksel sabit diskler üzerinde
gerçekleşir.

Bulut bilişim, üçüncü taraf hosting kuruluşları tarafından
yönetilen üçüncü taraf sunucularda gerçekleşir.

Kullanıcıların verilere yalnızca depolandığı sistem üzerinden
erişmesini sağlar.

Kullanıcıların verilere internet aracılığıyla her yerden ve her
zaman erişebilmelerini sağlar.

Geleneksel bilişim, kurum içi ekipman ve altyapının bakımını
gerektirdiğinden, bulut bilişime göre nispeten daha pahalıdır.

Fiziksel sunucuların bakımına gerek yoktur ve yalnızca
kullandığınız hizmetler için ödeme yaparsınız. Bu nedenle bulut
bilişim uygun maliyetlidir.

Bulut bilişimden daha az depolama alanı sunar.

Uygulamaların etkin bir şekilde çalışması için gereken daha
fazla depolama alanı ve bilgi işlem gücü sunar.

Bulut Bilişimin Avantajları

Bulut bilişimin bazı önemli avantajları aşağıdakileri
içerir:

1. Esneklik

Bulut bilişim platformları, işletmelerin küçükten başlayıp
ölçeği büyütmelerine olanak tanır. Kaynak esnekliği bulutun en
cazip özelliklerinden biridir.

2. ‍İyileştirilmiş performans

Bulut bilişimin sunduğu veri güvenliği üzerinde daha fazla
kontrol, daha fazla veri uyumluluğu ve düzenli donanım
güncellemeleri gibi geliştirmeler, birçok işletmenin günlük olarak
uğraştığı kesinti sayısını ve gizlilik tehditlerini önemli ölçüde
azaltır.

3. Güvenilirlik

Bulut bilişim sağlayıcıları genellikle donanımlarına ve
altyapılarına önemli yatırımlar yapar, bu da yüksek derecede
güvenilirlik ve çalışma süresi ile sonuçlanır. Bunun nedeni,
donanım veya yazılım arızaları durumunda bile hizmetlerin
kullanılabilir kalmasını sağlayan yedek donanım, yedekleme
sistemleri ve yük devretme mekanizmalarının kullanılmasıdır. Buna
ek olarak, bulut bilişim sağlayıcıları temel olarak sorunların
derhal ele alınmasını sağlamak için altyapının bakımını ve
izlenmesini sağlayan uzman personele sahiptir.

4. Ölçeklenebilirlik

Bulut bilişimde ölçeklenebilirlik, bilgi işlem gücü, depolama ve
bant genişliği gibi kaynakları dinamik olarak tahsis ederek ve
ayarlayarak sistemin artan iş yüklerini ve talepleri karşılama
yeteneğini ifade eder. Bu, işletmelerin ek donanım veya altyapı
yükseltmelerine ihtiyaç duymadan operasyonlarını kolayca
genişletmelerine olanak tanıyarak daha verimli kaynak kullanımı ve
maliyet tasarrufu sağlar. Bulut bilişimin ölçeklenebilirliği,
kaynak tahsisini talebe göre otomatik olarak ayarlayabilen gelişmiş
donanım ve yazılım sistemlerinin kullanılmasıyla elde edilir.

5. Maliyet Etkinliği

Bulut bilişim, paylaşılan kaynaklar ve kullandığın kadar öde
fiyatlandırma modeli sunarak işletmeler için maliyet tasarrufu
sağlayabilir. Bu, işletmelerin kendi fiziksel donanımlarına yatırım
yapmak ve bakımını sağlamak yerine yalnızca kullandıkları bilgi
işlem kaynakları için ödeme yaptıkları anlamına gelir. Ayrıca,
paylaşılan kaynaklar birden fazla müşterinin aynı altyapıyı
paylaşmasına izin verdiği için daha uygun maliyetli olabilir ve bu
da genel maliyetleri düşürür.

5. Erişilebilirlik

Bulut bilişim, kullanıcıların internet bağlantısı olan herhangi
bir konumdan uygulamalara ve verilere erişmesine olanak tanıma
avantajı sunarak, uzak çalışanları veya birden fazla şubesi olan
işletmeler için uygun bir seçenek haline getirir. Bu, çalışanların
internete erişimleri olduğu sürece evden veya diğer konumlardan
herhangi bir sorun yaşamadan çalışabilecekleri anlamına gelir. Bu
aynı zamanda çalışma düzenlemelerinde daha fazla esneklik sağlar ve
ofis alanı ve ekipmanla ilgili maliyetleri azaltmaya yardımcı
olabilir.

Bulut Bilişimin DezAvantajları

Bulut bilişimin bazı dezavantajları aşağıdakileri içerir:

1. Güvenlik

Hassas bilgilerin bulutta depolanması, veriler kullanıcının
doğrudan kontrolü altında olmadığından ve ihlallere, bilgisayar
korsanlığına ve yetkisiz erişime karşı savunmasız olduğundan
güvenlik riskleri oluşturabilir. Veri depolama ve yönetimi için
üçüncü taraf hizmet sağlayıcılara güvenmek de veri gizliliği ve
mülkiyeti konusunda endişelere yol açabilir. Ek olarak, internet
bağlantısına ve bulut sağlayıcısının altyapısına bağımlılık, iş
operasyonlarını etkileyecek şekilde kesinti sürelerine veya hizmet
kesintilerine neden olabilir. Bulut bilişimin bir diğer potansiyel
dezavantajı da, kuruluşların belirli bir sağlayıcının teknoloji ve
hizmetlerine bağımlı hale gelerek diğer sağlayıcılara geçme veya
başka çözümlere geçiş yapma esnekliklerini sınırlandırdığı satıcı
kilitlenmesi riskidir.

2. İnternet Bağlantısına Bağımlılık

Bulut bilişimin başarısı büyük ölçüde internet bağlantısının
kalitesine ve tutarlılığına bağlıdır ve bu da konuma ve mevcut
altyapıya bağlı olarak değişebilir. Bu durum, internet
bağlantısının zayıf olduğu bölgelerdeki kullanıcılar için
performans ve erişilebilirliğin azalmasına neden olabilir.

3. Kontrol Eksikliği

Kuruluşlar, üçüncü taraflarca sağlanan bulut bilişim
hizmetlerini kullanırken verilerini depolamak ve işlemek için
kullanılan donanım ve altyapı üzerinde sınırlı kontrole sahip
olabilir.

4. Satıcı Kilitlenmesi

Bir kuruluş belirli bir bulut sağlayıcısına önemli ölçüde zaman
ve kaynak yatırımı yaptıktan sonra veri ve uygulamaların
taşınmasının zorlukları nedeniyle farklı bir sağlayıcıya geçmesi
zorlaşabilir. Bu, bir kuruluşun belirli bir sağlayıcıya bağımlı
hale geldiği ve gelecekte sağlayıcıları değiştirmek için sınırlı
seçeneklere sahip olabileceği satıcı kilitlenmesiyle
sonuçlanabilir.

Sonuç olarak bulut bilişim, kuruluşların veri ve uygulamaları
depolama, yönetme ve işleme yöntemlerinde devrim yaratarak daha
fazla esneklik, ölçeklenebilirlik, erişilebilirlik ve maliyet
tasarrufu sağlar. Veri analitiğinden web ve mobil uygulama
geliştirmeye kadar sektörler arasında çok çeşitli potansiyel
uygulamalar sunar ve sağlık hizmetlerinde hasta bakımını potansiyel
olarak iyileştirebilir. Bununla birlikte, veri güvenliği ve
gizlilik endişeleri, tedarikçi kilitlenmesi ve veri ve uygulamalar
üzerinde kontrol kaybı gibi potansiyel zorlukları ve riskleri de
vardır. Bu nedenle kuruluşlar, kendi özel ihtiyaçları için bulut
tabanlı çözümleri benimseyip benimsemeyeceklerine karar verirken
bulut bilişimin faydalarını ve dezavantajlarını dikkatle
değerlendirmelidir. Bu zorluklara rağmen, bulut bilişimin iş
dünyasının ve teknolojinin geleceğini şekillendirmede giderek daha
önemli bir rol oynamaya devam etmesi muhtemeldir.

Bulut Bilişimin Potansiyel Uygulamaları

Bulut bilişim, aşağıdakiler dahil olmak üzere geniş bir
potansiyel uygulama yelpazesine sahiptir:

1. İletişim

Bulut, e-posta ve takvim gibi iletişim ve işbirliği araçlarına
basit, web tabanlı erişim sağlar. Skype gibi mesajlaşma, sesli ve
görüntülü arama uygulamaları da bulutu kullanır. Mesajlarınız ve
bilgileriniz cihazınız yerine servis sağlayıcının ağına
yerleştirilir.

2. İş Süreçleri

Bir bulut hizmet sağlayıcısından müşteri ilişkileri yönetimi,
kurumsal kaynak planlaması ve belge yönetimi gibi iş uygulamaları
da kiralayabilirsiniz.

3. Dosya Depolama

Bulutu dosya depolama için de kullanabilirsiniz. Dosyalarınız
masaüstünüzden otomatik olarak bulutla senkronize edilebilir ve bu
dosyaları akıllı telefonlar gibi başka herhangi bir cihazdan
alabilirsiniz. Bulut hizmeti sağlayıcıları depolama altyapınızı
korur ve yönetir ve sizin yalnızca kullandığınız depolama alanı
için ödeme yapmanız gerekir.

4. Yedekleme ve Kurtarma

Yedekleme, verilerin sonsuz depolama ile güvence altına alınması
gereken bir depolama birimine ihtiyaç duyar. Bulut bilişim size
yedekleme sağlar ve bulut hizmet sağlayıcıları verilerinizi yönetme
sorumluluğunu üstlenir. Kuruluşunuzun varlıkları yerinde veri
merkezleri yerine fiziksel konumlardan oluşan bir ağ üzerinde
depolandığı ve konumlandırıldığı için verilerinizi hızlı bir
şekilde kurtarabilirsiniz.

5. Büyük Veri Analitiği

Bulut bilişimi kullanarak, işletmenizin verilerini analiz edip
depolayarak içgörüler elde edebilir, tahminler yapabilir,
öngörüleri geliştirebilir ve diğer iş kararlarını alabilirsiniz.
Bunu pazarlama ve reklam kampanyaları için de
kullanabilirsiniz.