Haberler iyi: Ozon tabakası kabusu sona mı eriyor?

Birleşmiş Milletler (BM), ozon tabakasının önümüzdeki 40 yıl içinde tamamen iyileşebileceğini açıkladı. Bulgular, ozon tabakasını incelten maddelere yönelik yasakların istenen etkiyi yarattığını ve 2100 yılına kadar tahminen 0.3-0.5°C (0.54-0.9°F) arasında küresel ısınmayı önleyebileceğini doğruluyor.

Montreal Protokolü, Eylül 1987’de kabul edilmişti ve evrensel onay elde eden nadir bir BM anlaşması örneği olmaya devam ediyor. Protokol, ozon tabakası üzerinde zararlı etkisi olan yaklaşık 100 maddeyi tanımlamış ve bu maddelerin tüketimini ve üretimini düzenlemek için önlemler almayı amaçlamıştı.

Bu maddeler arasında yaygın olarak CFC olarak bilinen ve eskiden aerosollerde bulunan kloroflorokarbonlar da bulunuyor. Hızlı bir şekilde ortadan kaldırılabilmeleri için CFC’ler genellikle hidroflorokarbonlar (HFC’ler) olarak adlandırılan alternatif maddelerle değiştirildi. HFC’ler ozon tabakasını doğrudan tüketmese de, küresel ısınma üzerinde belirgin bir etkiye sahip. Bu nedenle protokolde daha sonra yapılan değişiklikler, bunların kullanımını da aşamalı olarak ortadan kaldırmaya başlamıştı.

Her 4 yılda bir Ozon Tabakasını İncelten Maddelere İlişkin Montreal Protokolü Bilimsel Değerlendirme Paneli bir ilerleme raporu yayınlıyor ve bu son rapor bize iyimser olmamız için bir neden veriyor. Panel, mevcut politikaların devam etmesi halinde ozon tabakasının dünyanın büyük bölümünde 2040, Kuzey Kutbu’nda 2045 ve Antarktika’da 2066 yılına kadar iyileşeceğini tespit etti. Bu da tabakanın 1980 yılında, yani meşhur ozon deliği oluşmadan önceki durumuna geri döneceği anlamına geliyor.