Uzaydaki parlak flaşların sırrı çözülüyor

Bu parlak ışık patlamaları, yıldızların
ölümünden kara deliklerin etkileşimine kadar birçok kozmik olayla
ilişkilendiriliyor. Araştırmacılar şimdi, bu etkileyici görsel
şölenin arkasındaki mekanizmaları anlamak için gelişmiş teleskoplar
ve uzay gözlem teknolojilerini kullanıyor. Bulunan
sonuçlar, evrenin en büyük sırlarından bazılarını aydınlatma
potansiyeline sahip ve bu da uzay biliminin geleceği için büyük bir
heyecan kaynağı.

Evrenin en tuhaf olaylarından biri, saniyenin
küçük bir bölümünde güneşin bir yılda yaydığı enerji kadar enerji
yayabilen kısa fakat son derece güçlü radyo dalgası patlamalarıdır.
Hızlı radyo patlamaları olarak bilinen bu inanılmaz parlak enerji
flaşları, ölmekte olan yıldızlar olan
magnetarlarla ilişkilendiriliyor. Şimdi, iki ayrı
teleskop kullanılarak astronomlar, bu olaylardan birini
gerçekleşmeden birkaç dakika önce ve sonra gözlemleyerek, bu garip
olayların neyin neden olduğuna dair şimdiye kadarki en iyi görünümü
sundular.

Astronomlar, Uluslararası Uzay İstasyonu’nda bulunan NASA‘nın
NICER (Neutron Star Interior Composition Explorer)
ve düşük Dünya yörüngesindeki NuSTAR (Nuclear Spectroscopic
Telescope Array) kullanarak SGR 1935+2154 adlı bir
magnetarı gözlemlediler. Magnetarlar, bir yıldızın çöküşünden sonra
geride kalan yoğun çekirdek ve son derece güçlü manyetik alana
sahip bir tür nötron yıldızıdır. Ekim 2022’de, bu magnetar, bu
tuhaf hızlı radyo patlamalarından birini yaydı.

Uzaydaki parlak flaşların sırrı çözülüyor

Araştırmacılar, patlamanın magnetarın aniden
daha hızlı dönmeye başladığı dönemlerde meydana geldiğini, bunlara
arızalar olarak atıfta bulunduklarını fark ettiler. “Genellikle,
arızalar olduğunda, magnetarın normal hızına dönmesi haftalar veya
aylar alır,” dedi Tayvan’daki Ulusal Changhua
Eğitim Üniversitesi’nden araştırmacı Chin-Ping
Hu. “Bu nesnelerle çok daha kısa zaman
ölçeklerinde şeylerin gerçekleştiği açıkça ortada ve bu, hızlı
radyo patlamalarının nasıl üretildiği ile ilgili olabilir.”

Bilim insanları, magnetarların davranışındaki
hangi özelliklerin bu güçlü patlamalara neden olduğundan tam olarak
emin değiller, ancak bu durumun, bu nesnelerin güçlü manyetik alanı
ve güçlü yerçekimi kombinasyonu ile ilişkili olduğu görülüyor. Bu
nesnelerin çekirdekleri o kadar yoğun ki, yüzeye ulaşabilecek ve
dönüş hızının artması nedeniyle oluşan çatlaklardan dışarı
fırlayabilecek bir süper sıvı haline girebilirler. Bu, maddelerin
büyük enerji ile dışarı atılmasına ve dönüş hızının yavaşlamasına
neden olabilir.

Ancak bu, araştırmacıların daha fazla patlama gözlemlemesi
gerektiğini söyledikleri bir teoridir. “Hızlı radyo patlamalarının
anlaşılması için tartışmasız önemli bir şey gözlemledik,” dedi
NASA’nın Goddard’dan araştırmacı George
Younes. “Ancak bence bu gizemi tamamlamak için çok
daha fazla veriye ihtiyacımız var.”